ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΑΝΕΡΓΩΝ

Προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης, διατήρησης των θέσεων εργασίας και κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων

Η ανεργία αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλο  και περισσότεροι, δυστυχώς, συμπολίτες μας και οι λύσεις δεν είναι  εύκολες. Η βαθειά ύφεση και η κρίση που βιώνει η χώρα, οι μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις μας σε ένα περιβάλλον σκληρού ανταγωνισμού, καθιστούν ακόμα πιο αναγκαία τη προσπάθεια εξόδου από την κρίση.

Οριστική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα της ανεργίας μπορεί να δώσει η ανάπτυξη, η επιχειρηματικότητα και η επίλυση των προβλημάτων στην πραγματική οικονομία. Η προσπάθεια που κάνει το Υπουργείο Εργασίας εδώ και ένα τουλάχιστον χρόνο είναι προσπάθεια συγκράτησης της ανεργίας και ανακούφισης των ανέργων και των οικογενειών τους.

Τα προγράμματα που υλοποιούνται αλλά και όσα  σχεδιάζονται και θα υλοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα είναι  απολύτως αναγκαία, ειδικά αυτή την  περίοδο. Πρόκειται για  προγράμματα που μέχρι σήμερα, σύμφωνα με αξιόπιστες εκτιμήσεις κατάφεραν να συγκρατήσουν την ανεργία κατά 4 περίπου ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα και αυτός είναι και ο στόχος και των νέων προγραμμάτων.

Βασική, λοιπόν, προτεραιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αναγνωρίζοντας  τις επιπτώσεις της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας, είναι η αξιοποίηση  πόρων συνολικού ύψους € 4,6 δισ. με την υλοποίηση μιας σειράς προγραμμάτων που απευθύνονται σε περίπου 1,1 εκ.  ωφελούμενους με κύριους στόχους:

• Την ενίσχυση της απασχόλησης

• Τη διατήρηση των θέσεων εργασίας

• Την επαναφορά  ανέργων στην αγορά εργασίας και ιδιαίτερα των νέων και των μακροχρόνια ανέργων

• Την κατάρτιση ανέργων και εργαζομένων

με αποτελεσματικότητα και διαφάνεια, καθώς και με τη στήριξη των ευπαθών ομάδων.

Η στόχευση αυτή επιτυγχάνεται μέσα από:

• Την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, μέσω των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» (ΕΠΑΝΑΔ) και «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων» (ΕΠΕΑΑ).

• Την κινητοποίηση εθνικών πόρων.

• Την ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) και ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ 1).

1. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα:

ΟΑΕΔ – Στοιχεία Οκτωβρίου 2011

• 693.417  εγγεγραμμένοι άνεργοι

• Μείωση των εγγεγραμμένων ανέργων σε σχέση με τον Σεπτέμβρη κατά 0,26%

• Αύξηση των μακροχρόνια ανέργων σε σχέση με τον Σεπτέμβρη κατά 3,07%

EΛ.ΣΤΑΤ – Στοιχεία Αύγουστος  2011

• Ποσοστό ανεργίας 18,4%

• Ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες 15-24 ετών: 43,5%

• Ποσοστό ανεργίας στους άνδρες: 15,5%

• Ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες: 22,3%

2. Τι  έχει ήδη γίνει:

Μέχρι σήμερα, από τα προγράμματα του ΟΑΕΔ – συγχρηματοδοτούμενα ή από εθνικούς πόρους – και τα προγράμματα του  Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη  Ανθρώπινου Δυναμικού» ωφελούνται 820.000 άτομα, ενώ ο προϋπολογισμός τους ξεπερνά τα 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Α. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα η εφαρμογή των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ έχει συμβάλει:

• Στη διατήρηση 304.441 θέσεων εργασίας, μέσω σχετικού προγράμματος.

• Στην ένταξη 75.991 ανέργων σε θέσεις εργασίας ή σε νέες ευκαιρίες επιχειρηματικότητας μικρής κλίμακας, μέσω 24 επιμέρους προγραμμάτων.

• Στη διατήρηση 8.288 θέσεων εργασίας καθώς και τη διεύρυνση της εποχικής απασχόλησης στον τουρισμό κατά 53.979 θέσεις εργασίας, το έτος 2010, μέσω 4 προγραμμάτων.

• Στη διεύρυνση της εποχικής απασχόλησης σε επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα περιόδου 2011 με ένα νέο πρόγραμμα στο οποίο μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί 26.172 εργαζόμενοι.

• Στην επαγγελματική εκπαίδευση 344.733 εργαζομένων μέσω των προγραμμάτων του Λ.Α.Ε.Κ και των προγραμμάτων διαρθρωτικής προσαρμογής, μέσω 14 σχετικών προγραμμάτων.

• Στη φοίτηση – στον τομέα της Αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Νέων – 14.031 σπουδαστών σε 52 Σχολές Μαθητείας, σε 31 Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) και της Πρότυπης Βιομηχανικής Μονάδας Λακκιάς, μέσω των 3 σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Β. Από τα προγράμματα του ΕΠΑΝΑΔ, που έχουν  ολοκληρωθεί προϋπολογισμού 921.990.000 εκατ. ευρώ, μέχρι σήμερα έχουν ωφεληθεί 181.864 άτομα. Τα προγράμματα αφορούν  τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην απασχόληση, με την επιδότηση ανέργων για την ανάληψη βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, την επιδότηση επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την επαγγελματική κατάρτιση ανέργων και τη διατήρηση θέσεων εργασίας μέσω  ενισχυτικών δράσεων κοινωνικής μέριμνας και προστασίας.

Εκτιμάται ότι με τα προγράμματα αυτά έχει επιτευχθεί μια ανάσχεση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας  κατά 4% – 5%. Επιπρόσθετα, με το σύνολο των υπό  εξέλιξη και σχεδιασμό δράσεων, όχι μόνο θα ενισχυθεί η απασχόληση, αλλά θα επιτευχθεί, μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης, ουσιαστική αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ θα παρασχεθεί σημαντικό δίκτυ προστασίας για τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες.

Σε επίπεδο απορρόφησης πόρων του ΕΚΤ, σε σύνολο περίπου 2,659 δισ. ευρώ για την  προγραμματική περίοδο 2007-2013, έχουν  ενταχθεί προγράμματα ύψους 1,661 δισ. ευρώ για τα οποία έχουν αναληφθεί  νομικές δεσμεύσεις 887 εκατ. ευρώ και  έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες περίπου 549 εκατ. Ειδικά για τον ΟΑΕΔ, σε σύνολο 834 εκατ. ευρώ που έχουν εκχωρηθεί στον Οργανισμό για προγράμματα απασχόλησης ανέργων, έχουν προκηρυχθεί προγράμματα  ύψους 724 εκατ. ευρώ για τα οποία έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις 521 εκατ. ευρώ και έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες περίπου 303 εκατ. ευρώ.

3. Τι αλλάζει:

Η καθιέρωση του συστήματος «επιταγής κατάρτισης» (voucher) για τη συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί μια σημαντική καινοτομία, την οποία εισάγει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Πρόκειται για ένα απλοποιημένο και ευέλικτο εργαλείο, το οποίο μπορεί να εφοδιάσει  τους καταρτιζόμενους με γνώσεις  και δεξιότητες και να τους δώσει  τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε πρακτική άσκηση, ή να προωθηθούν στην απασχόληση μετά την παρακολούθηση των προγραμμάτων. Βασικά πλεονεκτήματα του νέου συστήματος είναι:

• Η επικέντρωση  στον άνεργο/καταρτιζόμενο. Σε αυτό ακριβώς  το πλαίσιο και με επίγνωση των  εξαιρετικών δυσμενών συνθηκών που  αντιμετωπίζουν οι άνεργοι,  αποφασίστηκε η αύξηση του επιδόματος κατάρτισης από τα δύο (2) στα πέντε (5) ευρώ την ώρα.

• Η κινητοποίηση του παράγοντα «ζήτηση» για συμμετοχή σε ενέργειες κατάρτισης και η ανάδειξη του στοιχείου της ατομικής επιλογής, τόσο ως προς τον φορέα κατάρτισης, όσο και ως προς τις γνώσεις και δεξιότητες που οι άνεργοι/ωφελούμενοι επιθυμούν να αποκτήσουν, ενώ, επιπρόσθετα, η εν λόγω επιλογή πραγματοποιείται σύμφωνα με τη χρονική τους διαθεσιμότητα

• H επιλογή από τους ίδιους τους ωφελούμενους του φορέα από τον οποίο θα λαμβάνουν υπηρεσίες συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, βάσει των ατομικών τους κριτηρίων, των εξατομικευμένων αναγκών τους και των προσωπικών τους δυνατοτήτων.

• Η δυνατότητα πιστοποίησης των γνώσεων και  δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν από  τους καταρτιζόμενους, κατόπιν εξετάσεων μετά την ολοκλήρωση της παρακολούθησης των προγραμμάτων

• Η απευθείας καταβολή των εκπαιδευτικών επιδομάτων προς τους καταρτισθέντες, μέσω της πίστωσης των ατομικών τραπεζικών τους λογαριασμών, βάζει τέλος στα φαινόμενα καθυστέρησης των καταβολών , τα οποία παρατηρήθηκαν στο παρελθόν

• Η αποτελεσματική αξιοποίηση των εθνικών και κοινοτικών πόρων για τα προγράμματα κατάρτισης, καθώς η χρήση του voucher επιφέρει χαμηλότερο διοικητικό κόστος και ελάφρυνση της γραφειοκρατίας, εφόσον δεν προϋποθέτει τη διενέργεια χρονοβόρων και κοστοβόρων ανοικτών διεθνών διαγωνισμών.

4. Ένα βήμα… για όλα  τα προγράμματα 

Λειτουργεί σε δοκιμαστικό στάδιο ο διαδικτυακός κόμβος: www.step.gov.gr, που αναπτύχθηκε με στόχο να αποτυπώσει το σύνολο των προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης, Επαγγελματικής Κατάρτισης και Πρόσβασης στην Απασχόληση. Ο κόμβος  προσφέρει πλήρη και έγκαιρη ενημέρωση για τα ενεργά προγράμματα,  με στόχο να παρέχεται πληροφόρηση με βάση τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ενδιαφερομένων. Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα αναλυτικότερης πληροφόρησης από τους φορείς υλοποίησης των προγραμμάτων αυτών.

Ο ενημερωτικός κόμβος www.step.gov.gr υποστηρίζεται από το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και την Ελληνική Κυβέρνηση. Μέσα στις επόμενες ημέρες πρόκειται να λειτουργήσει και αντίστοιχη τηλεφωνική γραμμή ενημέρωσης.

5. Προγράμματα Ενίσχυσης της Απασχόλησης και της Κατάρτισης

Α. Προγράμματα σε Εξέλιξη

Πρόκειται για προγράμματα ύψους 3,3 δισ. ευρώ που απευθύνονται σε 1 εκ ωφελούμενους. Ήδη στα προγράμματα έχουν  συμμετάσχει και συνεχίζουν να συμμετέχουν 800.000 ωφελούμενοι ενώ μένει να ενταχθούν επιπλέον περισσότεροι από 230.000 ωφελούμενοι.  Συγκεκριμένα:

Υλοποιούμενα προγράμματα στον τομέα της Απασχόλησης:

Ωφελούμενοι έως σήμερα: 380.106

Επιπλέον ωφελούμενοι:  170.000

Προϋπολογισμός: 2,25 δισ. ευρώ

Υλοποιούμενα προγράμματα στον τομέα της Επιχειρηματικότητας:

Ωφελούμενοι έως σήμερα: 25.474

Επιπλέον ωφελούμενοι:  2.990

Προϋπολογισμός: 570 εκ. ευρώ

Υλοποιούμενα προγράμματα στον τομέα της Κατάρτισης:

Ωφελούμενοι έως σήμερα:  193.976

Επιπλέον ωφελούμενοι:  30.000

Προϋπολογισμός: 496 εκ. ευρώ

Β. Προγράμματα σε φάση Σχεδιασμού (Προκήρυξη μέχρι αρχές 2012)

Στο πλαίσιο  επιτάχυνσης των διαδικασιών  και πλήρους ενεργοποίησης του  Επιχειρησιακού Προγράμματος, μέχρι  το τέλος του 2011 και το αργότερο ως τις αρχές του 2012 θα προκηρυχτούν 27 προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού ύψους περίπου 1,23 δισεκατομμυρίου ευρώ,  με 290.000  ωφελούμενους. Επισημαίνεται ότι για το δεύτερο τρίμηνο του 2012 και για όλο το υπόλοιπο διάστημα του ίδιου έτους θα σχεδιάζονται και νέα προγράμματα.

Ωστόσο ας σταθούμε στα προγράμματα που  είναι έτοιμα και θα υλοποιηθούν σε συνέχεια εκείνων που υλοποιούνται ήδη και μέχρι τις αρχές του 2012.

Προγράμματα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. (xls)