ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: H στάση μας δεν συνιστά λευκή επιταγή σε κανέναν. Πρέπει να έχουμε πλήρη γνώση όλων των πτυχών της διαπραγμάτευσης.

ΟΜΙΛΙΑ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι, σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και χαίρομαι πολύ που σας ξαναβλέπω μετά τη σύντομη απουσία μου στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Φτάσαμε ως χώρα στο κομβικό σημείο. Το σημείο είναι κομβικό όχι μόνο για τη χώρα, αλλά και για την Κυβέρνηση και για την παράταξή μας. Είναι προφανές ότι όλα εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο θα ολοκληρωθεί πολιτικά η διαπραγμάτευση και θα διαμορφωθεί το συνολικό πακέτο.

Υπήρξε βεβαίως καθυστέρηση τεσσάρων μηνών -σκόπιμη, όπως έχω πει- από την πλευρά της τρόικας. Αναζητούμε την όγδοη εκταμίευση δόσης στο πλαίσιο της πρώτης και της δεύτερης δανειακής σύμβασης, τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια, άρα αυτό που συμβαίνει τώρα συμβαίνει λίγο-πολύ με τον ίδιο τρόπο για έβδομη δυστυχώς φορά.

Μετά τη μεγάλη συμφωνία του Φεβρουαρίου-Μαρτίου, την επιτυχία του PSI, την εμπειρία των διπλών εκλογών και το αποτέλεσμά τους, το να γίνει ξανά αυτό και μάλιστα με τρόπο τέτοιο που δείχνει ότι στην Ευρωζώνη δεν έχουν αντιληφθεί όλα όσα πρέπει να αντιληφθούν για την Ελλάδα, είναι πραγματικά απαράδεκτο και επικίνδυνο.

Εν πάση περιπτώσει, ελπίζω στο εσωτερικό τουλάχιστον της χώρας όλοι να καταλαβαίνουν την προσπάθεια που καταβλήθηκε από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και την Κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, την αγωνία, το πόσο εύκολα είναι τα λόγια περί ανάπτυξης και ισοδυνάμων και πόσο δύσκολη είναι η διαπραγμάτευση όταν βρίσκεσαι στο μέτωπο της μάχης.

Εμείς στο ΠΑΣΟΚ είμαστε πάντα ειλικρινείς και υπεύθυνοι. Δεν θα κάνουμε ούτε ότι έκανε η Νέα Δημοκρατία στην πρώτη φάση μέχρι τον σχηματισμό της Κυβέρνησης Παπαδήμου, ούτε στη δεύτερη φάση μέχρι τις εκλογές. Δε θα κάνουμε ούτε αυτό που κάνει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ ως Αξιωματική Αντιπολίτευση, που παίζει εν ου παικτοίς, χωρίς όρους και όρια.

Σηκώσαμε και σηκώνουμε τεράστιο βάρος με αίσθηση εθνικής ευθύνης, χωρίς δυστυχώς αυτό να αναγνωρίζεται από τον ελληνικό λαό στο βαθμό που θα έπρεπε να αναγνωριστεί. Ελπίζουμε όμως ότι αυτό είναι συγκυριακό και τελικά όταν θα φανεί η πλήρης στρατηγική και τα αποτελέσματά της και ο λαός θα καταλάβει και η ιστορία θα μας δικαιώσει.

Το ΠΑΣΟΚ θα οριστικοποιήσει σήμερα στην Κοινοβουλευτική του Ομάδα τη συλλογική θέση του για όλα τα μεγάλα ανοικτά θέματα:

-          για τον προϋπολογισμό που κατατίθεται αύριο,

-          για τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά μέτρα,

-          για τις αποκρατικοποιήσεις.

Βεβαίως, η διαπραγμάτευση συνεχίζεται μέχρι να ολοκληρωθεί η συνεδρίαση του Eurogroup στις 12 Νοεμβρίου.

Η συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας, σε σχέση με τα μέτρα, συνεχίζεται μέχρι την ψηφοφορία στην Ολομέλεια. Αγωνιζόμαστε ως ΠΑΣΟΚ στο μέτωπο, σε επαφή με τους εταίρους μας, δεν αναθέτουμε σε άλλους την ευθύνη της διαπραγμάτευσης. Βοηθούμε ενεργά, δεν περιμένουμε να μας φέρουν κάποιοι το αποτέλεσμα για να το αξιολογήσουμε.

Είναι δε προφανές ότι η στάση μας δεν συνιστά λευκή επιταγή σε κανέναν. Πρέπει να έχουμε πλήρη γνώση όλων των πτυχών της διαπραγμάτευσηςκαι πρέπει ο εφαρμοστικός νόμος πριν την κατάθεσή του να είναι προϊόν διαβούλευσης ανάμεσα στα συναρμόδια Υπουργεία και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.

Η προσπάθεια και η ευθύνη είναι συλλογική, η Κοινοβουλευτική Ομάδα θα αποφασίσει και όλοι έχουμε υποχρέωση σεβασμού της συλλογικής απόφασής μας. Όλοι, αγαπητές και αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, έχουμε την ίδια ευαισθησία και την ίδια υπευθυνότητα, δεν υπάρχει διαβάθμιση ευαισθησίας.

Πρέπει όμως να πούμε σήμερα όλη την ιστορία, τι είναι αυτό που συνέβη στην Ελλάδα τα τρία τελευταία χρόνια; Πρόκειται για την καθολική κρίση του τρόπου συγκρότησης και λειτουργίας της χώρας, του κράτους, της οικονομίας, της κοινωνίας.

Βγήκαν στην επιφάνεια τα γενετικά προβλήματα του νέου Ελληνικού Κράτους, προβλήματα που πολλές φορές έχουν διάρκεια δύο αιώνων. Και φυσικά ανεδείχθησαν οι προβληματικές όψεις της μεταπολίτευσης των τελευταίων 40 ετών.

Ανατράπηκαν θεμελιώδεις παραδοχές για τα κεκτημένα, για την ευθύγραμμη και ομαλή εξέλιξη από το καλό στο καλύτερο. Ανατράπηκε ακόμη και αυτή καθεαυτή η σημασία της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Ζώνη του Ευρώ, που στη συνείδηση των Ελλήνων ήταν απλά και μόνον ένα κεκτημένο, μια θετική κατάσταση που έδινε στην Ελλάδα αλλά δε ζητούσε στην πραγματικότητα τίποτα από αυτήν.

Επίσης έγινε κατανοητό, αν και αποσιωπάται σκοπίμως, ότι την κρίσιμη περίοδο 2008-2009 όταν «ο κόσμος το είχε τούμπανο κι εμείς κρυφό καμάρι» ότι υπάρχει σε πλήρη εξέλιξη η δημοσιονομική και χρηματοοικονομική κρίση παγκοσμίως. Θα μπορούσε η τότε Κυβέρνηση, με μικρές και ήπιες παρεμβάσεις, να απέτρεπε την απώλεια του δημοσιονομικού ελέγχου και έτσινα έσωζε τη χώρα και τους πολίτες από τις μεγάλες θυσίες που αναγκαστήκαμε να αποφασίσουμε, επειδή από το τέλος του 2009 και μετά είχε πλέον χαθεί ο έλεγχος και σε δημοσιονομικό και σε χρηματοοικονομικό επίπεδο.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι και οι εκλογές του φθινοπώρου του 2009 και οι τελευταίοι μήνες του 2009 και οι πρώτοι μήνες του 2010 ήταν μήνες που εξελίχθηκαν μέσα στο παλιό κλασικό συμβατικό πλαίσιο μιας αμεριμνησίας γι΄ αυτό που συμβαίνει διεθνώς κι αυτό που είναι το βαθύ διαρθρωτικό πρόβλημα της χώρας μας.

Οι περιγραφές που κάναμε ήταν περιγραφές οι οποίες δεν έβλεπαν όλες τις πτυχές της πραγματικότητας, έγιναν εξαγγελίες ή δόθηκαν υποσχέσεις παλαιού τύπου. Και πρέπει να σας πω ότι νοιώθω το δικαίωμα να τα λέω αυτά γιατί είχα σε ανύποπτο χρόνο παρουσιάσει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση, από την άνοιξη του 2009.

Είναι ιστορική ατυχία το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ έφτασε να είναι αυτός που «κράτησε τον μουτζούρη» της διαχείρισης της κρίσης, αναλαμβάνοντας μόνο του να αντιμετωπίσει μία κρίση πυρηνικού χαρακτήρα στα τέλη του 2009 και στις αρχές του 2010.

Υπήρξαν, νομίζω, και υπερβολικά καλόπιστες έως αφελείς προσεγγίσεις, που οδήγησαν στην απόρριψη της πρότασης που είχα διατυπώσει τότε, να ζητήσουμε υπερψήφιση των μέτρων του πρώτου πακέτου από την αυξημένη πλειοψηφία των 180 βουλευτών, ώστε όλες οι πολιτικές δυνάμεις να αναλάβουν εξ αρχής την ευθύνη τους και να μην αφεθεί περιθώριο για δημαγωγίες, λαϊκισμούς και εύκολες τοποθετήσεις.

Το ΠΑΣΟΚ όμως -πρέπει να το πούμε αυτό ευθαρσώς- ήταν και είναι ο κατεξοχήν εκφραστής της κοινωνίας της μεταπολίτευσης. Η αποσάθρωση του κοινωνικού συνασπισμού που στήριζε το πολυσυλλεκτικό και πλειοψηφικό ΠΑΣΟΚ είναι αποτέλεσμα της πρόσκρουσης της ελληνικής κοινωνίας πάνω στον τοίχο της κρίσης, της δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής κρίσης.

Και αυτό που ήταν φυσιολογικό μέχρι το 2009, δηλαδή η συνύπαρξη αντίθετων απόψεων μέσα στη μεγάλη «κοίτη» του ΠΑΣΟΚ με συνεκτικό ιστό την εξουσία, τη διεκδίκηση και την άσκηση της εξουσίας, τώρα δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί ένα μικρότερο ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι ένα πολύ καθαρότερο ΠΑΣΟΚ, άρα είναι απολύτως αναγκαίο να αποσαφηνίσουμε πλήρως τη γραμμή μας.

Ποτέ το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα, ως συλλογικό υποκείμενο, δεν συζήτησε από το 2009 έως τις εκλογές του Μαΐου τη νέα στρατηγική εθνικής ευθύνης. Γι΄ αυτό πάντα υπήρχε διχασμός, δυσφορία, αμφιθυμία, αβεβαιότητα. Εξ ου και οι διαφοροποιήσεις βουλευτών κυρίως τον Φεβρουάριο του 2012, παραδόξως στο δεύτερο πολύ καλύτερο και πληρέστερο πακέτο και όχι στο πρώτο πρόγραμμα στήριξης του Μαΐου του 2010.

Όμως, φίλες και φίλοι, στις εκλογές του Μαΐου και με ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στις εκλογές του Ιουνίου, το ΠΑΣΟΚ ζήτησε την ψήφο των πολιτών με πολύ καθαρό ευθύ και ειλικρινή τρόπο, λέγοντας το πρόγραμμά του.

-          Ζήτησε την ψήφο των πολιτών, για να μείνει η χώρα στην Ευρώπη και τη Ζώνη του Ευρώ.

-          Ζήτησε την ψήφο των πολιτών, για να φτάσουμε σε μία Κυβέρνηση συνεργασίας των υπεύθυνων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.

-          Το ΠΑΣΟΚ ζήτησε την ψήφο των πολιτών, για την αναθεώρηση της σύμβασης σε συμφωνία με τους θεσμικούς μας εταίρους και όχι για μια κάποια μονομερή και τυχοδιωκτική καταγγελία της δανειακής σύμβασης.

-          Ζητήσαμε την ψήφο των πολιτών, για να διεκδικήσουμε την εφαρμογή της ρήτρας της παράτασης που προβλέπεται ρητά στη δανειακή σύμβαση, ώστε να απλωθούν τα δημοσιονομικά μέτρα των τότε 11,5 δισ. ευρώ που δεν θέλαμε να έχουν οριζόντιο χαρακτήρα.

Στις εκλογές του Ιουνίου τέθηκαν ανοικτά τα διλήμματα και ο λαός αποφάσισε έχοντας πλήρη γνώση και πλήρη συνείδηση. Τέσσερις μόλις μήνες μετά τις διπλές εκλογές και εντέλει τις εκλογές του Ιουνίου, τέσσερις μήνες μετά τη ρητή έκφραση της λαϊκής βούλησης επί πολύ συγκεκριμένων ερωτημάτων δεν είναι δημοκρατικά λογικό και θεσμικά ανεκτό να αμφισβητείται και μάλιστα θεμελιωδώς το αποτέλεσμα των εκλογών. Δε λειτουργεί έτσι η χώρα, δε λειτουργεί έτσι η Δημοκρατία, δε λειτουργεί έτσι το κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης, δεν μπορεί να πορευθεί έτσι ο τόπος.

Κανένα κόμμα δεν διατύπωσε τόσο προσεγμένες υπεύθυνες και συγκρατημένες θέσεις, όσο το ΠΑΣΟΚ.

-          Πρέπει συνεπώς να ερμηνεύσουμε σωστά και να τιμήσουμε την ψήφο -το έχω πει και άλλη φορά σε σας- αυτών που μας ψήφισαν τον Ιούνιο υπό συνθήκες ακραίας τεχνητής πόλωσης. Πάντα μας ενδιαφέρουν κι αυτοί που δεν μας ψήφισαν, αλλά η πρώτιστη, η βασική υποχρέωσή μας είναι να τιμήσουμε την ψήφο αυτών που μας ψήφισαν επί τη βάση των προγραμματικών εξαγγελιών και δεσμεύσεών μας.

-          Δεύτερη προτεραιότητα: Να πείσουμε για τον υπεύθυνο, συνεπή, συγκροτημένο και στρατηγικό ρόλο του ΠΑΣΟΚ αυτούς τους προοδευτικούς πολίτες που ψήφισαν Νέα Δημοκρατία λόγω του εκλογικού νόμου, για να μην είναι πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ και πάρει το μπόνους  των 50 εδρών.

-          Τρίτο, να πείσουμε αυτούς που ψήφισαν ΔΗΜΑΡ αντί για ΠΑΣΟΚ γιατί ήθελαν και θέλουν την πολιτική μας, αλλά ενδεχομένως δεν θέλουν εμάς ως πρόσωπα. Έχει πολύ μεγάλη σημασία όμως το γεγονός ότι επικυρώνουν την πολιτική μας.

-          Και τέταρτο, να επανασυνδεθούμε με αυτούς που ανήκουν ιστορικά στην παράταξη μας, αλλά ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ ως εκφραστή ενός λαϊκιστικού, δήθεν αριστερού συντηρητισμού, ως εκφραστή των δυνάμεων της οπισθοφυλακής. Αυτό όμως δεν θα το πετύχουμε με το να γίνουμε ουρά του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μέσα από την ολοκλήρωση και απόδοση της στρατηγικής μας.

Όσα είπαμε προεκλογικά τελούσαν και τελούν υπό δυο προφανείς και αυτονόητες προϋποθέσεις:

-          Πρώτον, υπό την προϋπόθεση μιας κυβέρνησης συνεργασίας των υπεύθυνων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, άρα υπό την προϋπόθεση συμβιβασμών με τους κυβερνητικούς εταίρους. Η Νέα Δημοκρατία δεν κυβερνά μόνη της. Αλλά ούτε το ΠΑΣΟΚ κυβερνά μόνο του, ούτε η ΔΗΜΑΡ κυβερνά μόνη της. Και αντιλαμβανόμαστε πως η ΔΗΜΑΡ ζει τις δυσκολίες της διακυβέρνησης και της ευθύνης, αλλά δεν είναι φυσικά πιο ευαίσθητη από εμάς. Άλλο η εθνική πολιτική και άλλο οποιεσδήποτε διεκδικήσεις οι οποίες αλλιώς λειτουργούν σ' ένα συνδικαλιστικό επίπεδο και αλλιώς σε ένα πολιτικό, κυβερνητικό μάλιστα επίπεδο εθνικής ευθύνης.

-          Η δεύτερη προϋπόθεση -και το είπαμε σε όλους τους τόνους προεκλογικά- είναι ότι αναζητούμε λύση συμφωνημένη με του εταίρους. Με διαπραγματευτικό σθένος, αλλά όχι με επικίνδυνους τυχοδιωκτισμούς. Άρα θέλουμε συμφωνία με τους θεσμικούς εταίρους και δανειστές, με προοπτική οριστικής και αξιόπιστης εξόδου από την κρίση.

Πρέπει όμως πάντα να ξέρουμε ότι υπάρχει δυσκολία, ασάφεια και αντιφατικότητα στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς. Βλέπετε πόσο δύσκολα εξελίσσεται η σχέση μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, βλέπετε τη στάση των Ευρωπαίων σοσιαλιστών, βλέπετε την προσπάθεια μας να συμπτύξουμε τη συμμαχία των σοσιαλιστικών κομμάτων του Νότου.

Βλέπουμε πώς διαμορφώνονται οι συσχετισμοί στα εθνικά κοινοβούλια, στα εθνικά εκλογικά σώματα. Το βασικό μας πρόβλημα είναι ότι σε πολλές χώρες οι ίδιες οι κοινωνίες επικυρώνουν και ξαναεπικυρώνουν εκλογικά συντηρητικές πολιτικές οι οποίες δεν δίνουν προοπτική και διέξοδο στην Ευρώπη.

Έχει όμως πολύ μεγάλη σημασία -το είπαμε και σήμερα το πρωί με τον Χάνες Σβόμποντα, τον Πρόεδρο της ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο- οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές και δημοκράτες να ασκήσουμε τη μέγιστη δυνατή επιρροή στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.

Αλλάζει η κυβέρνηση στην Ολλανδία. Τον Ολλανδό Υπουργό που κυριαρχούσε με τις αντιλήψεις του το Eurogroup, τον αντικαθιστά σοσιαλιστής Υπουργός Οικονομικών μετά τις τελευταίες εκλογές. Είναι κι αυτό μια πολύ σημαντική ένδειξη γιατί το ομόλογο κόμμα στην Ολλανδία κέρδισε τις εκλογές μιλώντας ανοιχτά, με φιλελληνικό τρόπο, για την κατάσταση στην Ελλάδα και για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η συνολική κρίση στην Ευρωζώνη.

Όσα είπαμε προεκλογικά, διαμόρφωσαν τη στάση μας και την πρόταση μας μετά τις εκλογές. Σχηματίστηκε η κυβέρνηση των τριών κομμάτων, που πρέπει να θυμόμαστε ότι μπορούσε να σχηματιστεί και μετά τις εκλογές του Μαΐου. Είχαμε τους αριθμούς και τη δυνατότητα, αν θέλαμε όλα τα κόμματα να γίνει αυτό.

Είχαμε ως ΠΑΣΟΚ ουσιαστική και υπεύθυνη συμβολή στη συμφωνία προγραμματικής σύγκλισης χωρίς μαξιμαλισμούς και αυτοδιαψεύσεις, που δυστυχώς δεν αποφεύχθηκαν. Γιατί τα άλλα κόμματα μετείχαν στη διαβούλευση για το κείμενο αυτό με μαξιμαλιστική διάθεση, η οποία βεβαίως οδηγεί τώρα σε αντιφάσεις.

Συμμετείχαμε στην κυβέρνηση, όπως αποφασίσαμε όλοι μας εδώ στην Κοινοβουλευτική Ομάδα με συντριπτική πλειοψηφία. Και το λέω αυτό γιατί δεν πρέπει να μεγιστοποιείται η μόνη διαφορά που υπήρξε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα σε σχέση με τον τρόπο συμμετοχής στην κυβέρνηση, διαφορά που λύθηκε δημοκρατικά με συντριπτικότατη πλειοψηφία στη σχετική συζήτηση και όπως ήθελε η βάση της παράταξης στις έρευνες της κοινής γνώμης αμέσως μετά τις εκλογές.

Ζητήσαμε και ζητάμε να συγκροτηθεί η εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης. Και είναι αδικαιολόγητη η αδράνεια της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού, που δεν αξιοποίησε αυτόν τον μηχανισμό. Και θα θέλαμε και οι άλλοι κυβερνητικοί εταίροι να μας έχουν βοηθήσει περισσότερο στο να έχει σχηματιστεί η εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης. Αυτό δεν αφορά μόνο τα τρία κόμματα της κυβέρνησης, αλλά και τη σχέση με την αντιπολίτευση.

Διατυπώσαμε ολοκληρωμένη πρόταση στρατηγικής για το πώς έπρεπε να αξιοποιηθεί το momentum των εκλογών, για το πώς έπρεπε να συμφωνηθεί το πολιτικό και μακροοικονομικό  πλαίσιο με τους εταίρους, πώς έπρεπε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους και η επιμήκυνση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής ώστε να σπάσουν τα μέτρα σε δυο φάσεις, πριν συζητήσουμε για την εξειδίκευση των μέτρων.

Συμφωνήσαμε με την προσέγγιση του Πρωθυπουργού, κρατήσαμε σταθερή και υπεύθυνη εθνική στάση. Δεν παραστήσαμε τίποτα. Ούτε τον καθυστερημένα καλό μαθητή της Ευρώπης, ούτε τον σώφρονα και ολιγαρκή εταίρο που απλώς εμπιστεύεται τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς του.

Άλλοι, με στρατηγική μυωπία, θέλησαν να εξοντώσουν το ΠΑΣΟΚ, χωρίς να σέβονται το κόστος και την υπευθυνότητά του, χωρίς να καταλαβαίνουναυτό που καταλαβαίνουν ελπίζω τώρα: ότι χωρίς ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει κυβέρνηση, δεν υπάρχει σταθερότητα, δεν υπάρχει εθνική στρατηγική.

Κουραστήκαμε να αντιμετωπίζουμε τον επικοινωνιακό μηχανισμό αυτών που ανέβλεψαν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση και μας δίνουν τώρα μαθήματα ευθύνης και αδιαφορίας απέναντι στο πολιτικό κόστος. Μαθήματα αδιαφορίας για το πολιτικό κόστος και εθνικής ευθύνης δεν δεχόμαστε, γιατί τα έχουμε πληρώσει με αίμα και κόπο.

Ελπίζω τώρα να μπορούν να δώσουν όλοι μια πιο δίκαιη απάντηση στο ερώτημα αν είχαμε δίκιο στις προτάσεις μας αυτές:

-          Αν έπρεπε πράγματι να διαμορφωθεί πρώτα το πολιτικό και μακροοικονομικό πλαίσιο αναφοράς.

-          Αν έπρεπε να συμφωνηθεί πρώτα η παράταση, εφαρμοζομένης της σχετικής ρήτρας της σύμβασης.

-          Αν έπρεπε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους, να αρθεί η αβεβαιότητα σε σχέση με τις αγορές, για να μπορέσουμε να πάμε σε μια ολοκληρωμένη συμφωνία, σε μέτρα με εσωτερική ισορροπία σε σχέση με τις συντάξεις και τη φορολογία, να μπορούμε να παρουσιάσουμε μια συνολική αφήγηση που να πείθει ότι αυτό είναι το τελευταίο πακέτο μέτρων, ότι υπάρχουν κοινωνικά και αναπτυξιακά αντίβαρα, ότι οι τράπεζες μπορούν πράγματι να παίξουν τον κοινωνικό και αναπτυξιακό ρόλο που οφείλουν να παίξουν και στον οποίο θα αναφερθώ.

Έχουμε πολλές επιφυλάξεις, θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε πολλές αντιρρήσεις.

Η πρόταξη της εξειδίκευσης των δημοσιονομικών μέτρων των 11,5 δισ. ευρώ δεν άνοιξε ως κλειδί αυτομάτως την επιμήκυνση, τη βιωσιμότητα, το αναπτυξιακό πακέτο. Έπρεπε να αντιμετωπίσουμε την τεχνητή καθυστέρηση της τρόικας για 4 μήνες, αναμένοντας την περιβόητη έκθεση. Η ταμειακή πίεση αυξάνεται καθώς πλησιάζει το μέσον του Νοεμβρίου. Το κόστος του δανεισμού αυξάνεται γιατί οι τράπεζες μας δανείζονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και το ELA και όχι από το ευρωσύστημα και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Φτάσαμε στην ανακοίνωση της Τρόικας που μας λέει αυτό που λέγαμε κι εμείς: Η Ελλάδα τώρα θα συζητήσει απευθείας με τους θεσμικούς της εταίρους και πιστωτές τα ζητήματα της χρηματοδότησης, δηλαδή της επιμήκυνσης και της βιωσιμότητας.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστρίας έδωσε προχθές μια πολύ σημαντική συνέντευξη, όπου είπε με καθαρό τρόπο αυτό που πάντα λέμε και λέγαμε: Πολιτικά πρέπει να λυθούν τα θέματα αυτά. Άλλωστε πολιτική είναι η διαφωνία ανάμεσα στην Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τους όρους της βιωσιμότητας.

Πολιτική είναι η διαφωνία ανάμεσα στον κ. Σόιμπλε και τον κ. Άσμουσεν από τη μια μεριά και τον κ. Νταλάρα από την άλλη  μεριά σε σχέση με την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων. Εάν έχεις 15 δισ. ευρώ, τα χρησιμοποιείς για να αγοράσεις ομόλογα ή για να τροφοδοτήσεις την ανάπτυξη και να μειώσεις το χρέος το οποίο προβάλλεται μετά από 40 χρόνια επειδή θα έχεις αυξημένο ΑΕΠ και καλύτερο ρυθμό ανάπτυξης;

Είναι πράγματι θεμελιώδη ερωτήματα πολιτικής στα οποία πρέπει να απαντήσουμε και στα οποία θα απαντήσουμε ούτως ή άλλως μαζί με τους εταίρους μας μέχρι το τέλος της συνεδρίασης του Eurogroup στις 12 Νοεμβρίου, μέχρι το ξημέρωμα της 13ης Νοεμβρίου, όπως έγινε και όλες τις προηγούμενες φορές.

Οι προϋποθέσεις που έθεσα στην προηγούμενη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ήταν:

-          Πρώτον, να διασφαλίζεται η πλήρης και άμεση εκταμίευση της αναμενόμενης δόσης, η οποία βεβαίως τώρα πλέον υπερβαίνει τα 31,5 δισ. ευρώ, γιατί στο μεταξύ, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εκταμιεύσεων, έχουν προστεθεί και άλλα ποσά.

-          Η επιμήκυνση πρέπει να είναι ουσιαστική, δηλαδή πρέπει να υπάρχει μία αλληλουχία εγγυήσεων. Ουσιαστική επιμήκυνση σημαίνειολοκληρωμένο πλαίσιο, συμφωνία με τους εταίρους, διασφάλιση της βιωσιμότητας και άρα της περαιτέρω μείωσης του χρέους, αποδοχή του πακέτου ως αξιόπιστου από τις αγορές, διασφάλιση ότι το πακέτο αυτό είναι πραγματικά το τελευταίο, ρήτρα αντικατάστασης που μπορεί να λειτουργήσει θετικά, εφόσον κι εμείς αγωνιστούμε να στηρίξουμε πολιτικά την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

-          Η επόμενη προϋπόθεση είναι να υπάρχουν κοινωνικά και αναπτυξιακά αντίβαρα και αυτά πρέπει να τα διαμορφώσουμε πρωτίστως εσωτερικά και να περιληφθούν στον εφαρμοστικό νόμο που θα ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα. Είναι δικό μας καθήκον και δική μας απαίτηση να υπάρχουν στο νομοσχέδιο αυτό εμφανή κοινωνικά και αναπτυξιακά αντίβαρα.

-          Εσωτερική ισορροπία των μέτρων, που παραπέμπει ως πρόταση σ' αυτά που έχει πει το ΠΑΣΟΚ για το πώς πρέπει να γίνει η διαχείριση του ζητήματος των συντάξεων και της φορολογίας ώστε να τηρούνται ελάχιστα όρια εσωτερικής δικαιοσύνης, άρα να αποφεύγεται ο οριζόντιος χαρακτήρας. Αυτό αφορά τις χαμηλές συντάξεις, την πραγματικά δίκαιη και όχι ισοπεδωτική φορολόγηση των αυτοαπασχολουμένων, την αντίκρουση της αδιανόητης πρότασης να αναζητηθεί πίσω το εφάπαξ που έχει καταβληθεί σε εργαζόμενους εδώ και 10 ή 15 χρόνια.

-          Και βεβαίως για τα εργασιακά ισχύει ό,τι έχουμε πει. Ισχύει πως κακώς ανοίγουν τα θέματα αυτά, πως τα θέματα αυτά αντιμετωπίστηκαν ήδη το Φεβρουάριο και κάναμε εκεί τη μέγιστη υποχώρηση. Αλλά βεβαίως τα θέματα αυτά τα οποία είναι πάρα πολύ σημαντικά, δεν είναι σημαντικότερα από άλλα, όπως είναι η περικοπή των συντάξεων ή όπως είναι τα νέα φορολογικά μέτρα. Και είναι καθήκον μας να αγωνιστούμε για το καλύτερο αποτέλεσμα. Και το καλύτερο αποτέλεσμα αν υπάρξει, θα υπάρξει επειδή δίνουμε μάχη και όχι επειδή απλώς διατυπώνουμε κάποιες απόψεις, μάχη με τους εταίρους επί του πεδίου της διαπραγμάτευσης, πρόσωπο με πρόσωπο. Αλλά εντέλει θα κάνουμε μία συνολική εκτίμηση για το πακέτο, τις ισορροπίες του και τις προοπτικές του. Δεν μπορούμε να εστιάσουμε στη μία ή την άλλη πλευρά του γιατί αυτό δεν οδηγεί πουθενά από στρατηγικής απόψεως.

Και αυτό βεβαίως αφορά και το μεγάλο ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων.

-          Θέλω, φίλες και φίλοι, να σας πω πιο συγκεκριμένα την άποψή μου για το ζήτημα αυτό. Το ΠΑΣΟΚ είναι υπέρ των αποκρατικοποιήσεων. Αυτές δεν συνιστούν και σε καμία περίπτωση δεν θα είναι εκποίηση δημόσιας περιουσίας, αλλά συγκροτημένη ευκαιρία επένδυσης και ανάπτυξης. Θα εξυπηρετούν βεβαίως και χρηματοδοτικές ανάγκες του προγράμματος, γιατί προβλέπονται 19 δισ. ευρώ έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και αυτό θα μας διασφαλίσει πως δεν θα χρειαστούν νέα μέτρα και νέες περικοπές, αλλά ο βασικός σκοπός των αποκρατικοποιήσεων είναι επενδυτικός και αναπτυξιακός.

-          Είναι επίσης προφανές ότι ισχύει η δέσμευση της προγραμματικής συμφωνίας των κομμάτων για τα δημόσια δίκτυα. Τα δημόσια δίκτυα θα τελούν πάντα υπό δημόσιο έλεγχο και μάλιστα υπό διπλό δημόσιο έλεγχο,

-          πρώτον, μέσω των Ρυθμιστικών Αρχών, ο ρόλος των οποίων είναι καταλυτικός,

-          δεύτερον, μέσω της μειοψηφικής συμμετοχής του Δημοσίου.     

-          Τρίτο σημείο: οι αποκρατικοποιήσεις γίνονται με βάση τις διεθνείς καλές πρακτικές. Γίνονται με βάση το τι εισηγούνται απολύτως εξειδικευμένοι διεθνείς σύμβουλοι με απόλυτη διαφάνεια.

-          Η καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί δεν οφείλεται στην έλλειψη πολιτικής βούλησης, αλλά σε γραφειοκρατικές δυσκολίες που απορρέουν από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί κάθε φάκελος αποκρατικοποίησης ανοίγει κι ένα θέμα παράνομων κρατικών ενισχύσεων ή παραβίασης των όρων του ανταγωνισμού στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και κυρίως η καθυστέρηση οφείλεται στην αβεβαιότητα σε σχέση με τη χώρα, στην αβεβαιότητα σε σχέση με το αν η Ελλάδα είναι ή δεν είναι στο ευρώ. Στην έλλειψη πραγματικής αγοράς. Γιατί για να έχεις αγορά πρέπει να έχεις πολλούς οι οποίοι ενδιαφέρονται να μετάσχουν στη διαδικασία αυτή. Και φυσικά υπάρχουν πάντα χωροταξικά, πολεοδομικά, δασικά και άλλα προβλήματα, προβλήματα της ελληνικής δικαστηριακής πρακτικής και νομολογίας.

-          Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίουδιοικείται όπως προβλέπει ο νόμος και τελεί υπό τον διαρκή έλεγχο της Βουλής, με τη συμμετοχή παρατηρητών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ζώνης του ευρώ. Όμως όλα αυτά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το θεσμικό ρόλο της Βουλής σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης.

-          Όπως η Ιρλανδία οδήγησε το δημοσιονομικό σύμφωνο και τη συμφωνία για το ESM σε δημοψήφισμα ενώ ήταν μέσα σε πρόγραμμα, όπως η Δανία έχει πάντα μια κοινοβουλευτική επιφύλαξη, όπως η Γερμανία, η Φιλανδία ή η Αυστρία θέλει να ενημερώνει για τα πάντα το Κοινοβούλιό της, έτσι είναι αυτονόητο δικαίωμα και αρμοδιότητα της Βουλής των Ελλήνων να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις διαδικασίες των αποκρατικοποιήσεων.

-          Κατ' αρχάς υπάρχουν οι πάγιες διαδικασίες του Κανονισμού της Βουλής, οι υποχρεωτικές ακροάσεις στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και στην Επιτροπή του άρθρου 49Α, δηλαδή στην Επιτροπή των ΔΕΚΟ, τα μέσα του κοινοβουλευτικού ελέγχου, οι ερωτήσεις, οι αιτήσεις καταθέσεων εγγράφων, οι επερωτήσεις, αλλά δεν αρκούν οι πάγιες διαδικασίες.

-          Θέλουμε να προβλεφθεί και ειδική διαδικασία ενημέρωσης της Βουλής μέσω της αρμόδιας Επιτροπής στην αφετηρία και το τέλος της όλης διαδικασίας, και φυσική η Επιτροπή έχει το δικαίωμα και κάθε άλλη κρίσιμη στιγμή να καλεί προς ακρόαση τη Διοίκηση του Ταμείου.  

-          Η κύρωση από τη Βουλή με νόμο των συμβάσεων που έχουν στρατηγικό χαρακτήρα είναι στοιχείο διαφάνειας, στοιχείο ασφάλειας δικαίου. Είναι κάτι που πρέπει να το θέλει ο επενδυτής, η Διοίκηση του Ταμείου και φυσικά το θέλει και η Βουλή, όχι ως «πλυντήριο» αλλά ως όργανο που τελικά ελέγχει και επικυρώνει τα πάντα.

-          Αυτό είναι αυτονόητο σε όλη την Ευρώπη, και βεβαίως πρέπει να υπάρξει σχετική δέσμευση της Κυβέρνησης η οποία να καταγραφεί στα πρακτικά της Βουλής, γιατί ούτως ή άλλως πάντα θα χρειάζεται ένας νόμος για τις μεγάλες στρατηγικού χαρακτήρα αποκρατικοποιήσεις. Δεν συζητάμε για ένα ακίνητο στο ένα ή το άλλο σημείο που έχει την αξία του, αλλά δεν είναι φυσικά στρατηγικού χαρακτήρα.

-          Και βεβαίως ισχύει αυτό που είπα για τα δίκτυα, όπου και οι επενδυτές στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται να έχουν έλεγχο διοίκησης, αλλά θέλουν απλώς να έχουν τη σταθερή απόδοση του  κεφαλαίου που επενδύουν. Είναι σαν να αγοράζουν ένα καλό ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου.

Αυτά ως προς τις αποκρατικοποιήσεις.

Θέλω όμως να συνοψίσω στο σημείο αυτό τα καθαρά μηνύματα που στέλνουμε σήμερα:

-          Το πρώτο καθαρό μήνυμα που στέλνουμε και στην Ελλάδα και διεθνώς είναι ότι η Ελλάδα έχει σταθερή και ισχυρή κυβερνητική πλειοψηφία υπό την εγγύηση του ΠΑΣΟΚ. Εάν δεν το διασφαλίσουμε αυτό και δεν το εγγυηθούμε, αμφισβητείται για πολλοστή φορά η βούληση και η ικανότητα της χώρας να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Έτσι θα αναπαραχθούν και πάλι τα αρνητικά στερεότυπα που υπονομεύουν και ακυρώνουν τις προσπάθειες και τις θυσίες των Ελλήνων. Όλο αυτό θίγει βεβαίως την Ευρωζώνη συνολικά. Ώσπου όμως να το καταλάβουν αυτό οι εταίροι μας, σημασία έχει ότι θιγόμαστε εμείς ως Ελλάδα και ως Έλληνες σε καθοριστικό βαθμό. Άρα πρέπει να αυτοπροστατευθούμε.

-          Δεύτερο μήνυμα, το ΠΑΣΟΚ έχει διατυπώσει επιφυλάξεις, αντιρρήσεις, έχει διατυπώσει προτάσεις που οδηγούν σε βελτίωση των επιμέρους μέτρων, έχει προτείνει μία άλλη διαπραγματευτική στρατηγική. Τις εξελίξεις τις βλέπουμε. Τα θέματα συζητούνται και κλείνουν πολιτικά. Όμως το τελικό πακέτο, όπως είπα και προηγουμένως, θα είναι προϊόν διπλού συμβιβασμού, ενός συμβιβασμού εσωτερικού γιατί έχουμε κυβέρνηση συνεργασίας και ενός συμβιβασμού εξωτερικού γιατί πολλά εξαρτώνται από τους εταίρους μας.

-          Το πακέτο θα κριθεί συνολικά και πρέπει να εγκριθεί και να εφαρμοστεί για να αλλάξει το κλίμα, για να έχουμε εκταμίευση, θετική αντίδραση των αγορών, θετικά μηνύματα στην ελληνική κοινωνία, αισιοδοξία, έξοδο στο ξέφωτο, στροφή, σπάσιμο του φαύλου κύκλου.

-          Βεβαίως πρέπει να παρακολουθήσουμε τα πράγματα και να βεβαιωθούμε ότι τα θεμελιώδη στοιχεία που έχουμε ζητήσει θα υπάρχουν και θα διασφαλίζονται. Αυτό θα γίνει με δύο τρόπους:

-          Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται κι εμείς βοηθάμε ενεργά. Το έκανα και στις Ηνωμένες Πολιτείες τώρα, στις επαφές μου εκεί. Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται εσωτερικά μέχρι την ψήφιση από τη Βουλή στην Ολομέλεια του εφαρμοστικού νόμου και εξωτερικά μέχρι το τέλος της συνεδρίασης του Eurogroup στις 12 Νοεμβρίου.

-          Αυτό αφορά και τα εργασιακά, όπου ισχύει η θέση μας επί της ουσίας. Είναι γνωστή η θέση μας, αλλά εμείς θα αξιολογήσουμε συνολικά το πακέτο, όχι χωριστά κάθε κεφάλαιό του, γιατί αναμφίβολα τα εργασιακά είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς υπάρχουν μέσα στο πακέτο αυτό άλλα πολύ σημαντικότερα, όπως είναι οι χαμηλές συντάξεις, η φορολογία, η βιωσιμότητα, η επιμήκυνση, η σιγουριά. Το πακέτο αυτό είναι το τελευταίο και πιάνει τόπο.

-          Και βεβαίως, δεύτερος μηχανισμός διασφάλισης, η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην επεξεργασία των λεπτομερειών του εφαρμοστικού νομοσχεδίου αλλά και κάθε άλλου νομοσχεδίου. Η πρακτική των Υπουργών να καταθέτουν στη Βουλή νομοσχέδια χωρίς προηγούμενη ενδελεχή συνεννόηση με την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ δεν θα συνεχιστεί. Δεν πρόκειται να ψηφιστεί κανένα νομοσχέδιο, εάν δεν έχει προεγκριθεί και συζητηθεί στο πλαίσιο των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων που συνεργάζονται και στηρίζουν την κυβέρνηση.

-          Χρειάζεται άλλη κουλτούρα συνεργασίας, ήθος συνεργασίας, σεβασμός προς το βάρος που κουβαλούν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ αλλά και της Νέας Δημοκρατίας και της ΔΗΜΑΡ. Ιστορικά πρωτίστως του ΠΑΣΟΚ.

Φίλες και φίλοι, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη, πάρα πολύ σοβαρά υπόψη, τη στάση της ΔΗΜΑΡ. Όμως το ΠΑΣΟΚ είναι ΠΑΣΟΚ. Δεν ετεροπροσδιορίζεται. Έχουμε άλλη ιστορική διαδρομή, έχουμε κληθεί να σηκώσουμε ένα τεράστιο βάρος, σεβόμαστε την εμπειρία που βιώνουν τώρα οι συνάδελφοί μας της ΔΗΜΑΡ, αλλά εμείς κάνουμε τις επιλογές μας.

Και σε σχέση με τη ΔΗΜΑΡ πάντα είναι ανοιχτή η πρόταση φιλίας και συνεργασίας και συμπόρευσης και πάντα μας λυπεί η επίθεση ηθικής απαξίωσης που συχνά-πυκνά δεχόμαστε. Και θέλουμε αυτό να το επανεξετάσει η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ, γιατί δεν νομίζω ότι βοηθά την προοπτική των στρατηγικών σχέσεων των δύο κομμάτων που έχουν κοινή βάση αναφοράς αξιακά. 

Αυτό αφορά και την διαπραγματευτική στρατηγική. Εμείς βλέπουμε την τρόικα, διαπραγματευόμαστε μαζί της, έχουμε επαφές με Ευρωπαίους σοσιαλιστές, έχουμε επαφές με Πρωθυπουργούς, με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, με Υπουργούς Οικονομικών. Θέλαμε να δούμε όλοι μαζί την κα Μέρκελ όπου θα μπορούσαμε και οι τρεις αρχηγοί να θέσουμε το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων και άλλων πολύ σημαντικών πτυχών του πακέτου. Νομίζω ότι τώρα γίνεται κατανοητό το τι λέγαμε και το τι λέμε και επί της διαδικασίας και επί της ουσίας.

Φίλες και φίλοι, υπάρχει πάντα ένα δίλημμα σε σχέση με την χώρα και ένα δίλημμα σε σχέση με την παράταξή μας. Στο σημείο που φτάσαμε πάμε μπροστά ή κάνουμε πίσω; Το πίσω είναι ο αργός θάνατος. Είναι το παιχνίδι με τη φωτιά. Το ΠΑΣΟΚ έχει μόνο μία προοπτική: Να ολοκληρωθεί η στρατηγική που έχουμε διαμορφώσει και να αρχίσει να αποδίδει. Να διασφαλιστεί με τη δική μας εγγύηση η πολιτική σταθερότητα με ορίζοντα τετραετίας, όχι ρητορικά αλλά πραγματικά με ορίζοντα τετραετίας.

Χρειάζεται χρόνο η χώρα για να κάνει τη στροφή και για να φανεί η απόδοση της πολιτικής αυτής. Χρειάζεται θεσμική αλλαγή, αρχής γενομένης από το εκλογικό σύστημα, για να αποφορτιστεί η χώρα και να σπάσει ο τεχνητός διπολισμός. Χρειάζεται μεταρρυθμιστική πανστρατιά.

Μιλάμε για το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και το νέο εθνικό παραγωγικό μοντέλο. Εμείς έχουμε προτείνει προεκλογικά εθνικό μοντέλο ανασυγκρότησης, εθνικό παραγωγικό μοντέλο. Και βεβαίως αυτά που έχουμε πει είναι η προτεραιότητά μας και η δέσμη των νέων μεγάλων πρωτοβουλιών μας που έχουν ως άξονα την ανάπτυξη, την παραγωγή, την κοινωνική συνοχή. Και αυτό θα φανεί από τις πρωτοβουλίες τις ίδιες της Κοινοβουλευτικής Ομάδας με επισκέψεις στα Υπουργεία, με τροπολογίες σε νομοσχέδια, με προτάσεις νόμων.

-          Αυτό το νόημα είχαν οι προτάσεις μας για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

-          Αυτό το νόημα είχε η αντίρρησή μας σε σχέση με τους πλειστηριασμούς των κατοικιών.

-          Αυτό το νόημα έχουν όλες μας οι παρεμβολές σε σχέση με την αγροτική παραγωγή.

-          Σε σχέση με τον τουρισμό.

-          Σε σχέση με την χωροταξία και το περιβάλλον.

-          Σε σχέση με τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

-          Και βεβαίως σε σχέση με το μείζον πρόβλημα που είναι η ανεργία των νέων, όπου υπάρχουν μηχανισμοί εν ευρεία εννοία κρατικοί που δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί.

Και δεν αναφέρομαι μόνον στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, στην κοινωφελή εργασία και την αυτεπιστασία, αλλά και στις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν να εφαρμοστούν ανάλογα προγράμματα στον ιδιωτικό τομέα, εκεί που οι επιχειρήσεις δεν έχουν τη δυνατότητα να προσλάβουν νέους ανθρώπους, αλλά μπορούν να προσλάβουν ανθρώπους μέσα από ένα σύστημα αντίστοιχο με το σύστημα της αυτεπιστασίας των Δήμων.

Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να πει σήμερα εμπράκτως τη νέα του ταυτότητα:

-          Ότι είναι ο εκφραστής των προοδευτικών, δημιουργικών, μεταρρυθμιστικών δυνάμεων της πατρίδας μας.

-          Ότι είναι εκφραστής της σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, που και αυτή πρέπει να βρει την ταυτότητά της. Και εκεί θέλουμε να συμβάλλουμε, στη διαμόρφωση της πλατφόρμας του ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού κόμματος.

Δεν είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι από την συνεχιζόμενη επικίνδυνη μυωπία της Ευρώπης. Υπάρχουν τεράστιες ευθύνες του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Το μεγάλο έλλειμμα της Ευρώπης είναι δημοκρατικό και πολιτικό. Η Ευρώπη δεν διοικείται δημοκρατικά. Υπάρχει σκληρός πυρήνας που λειτουργεί με βάση την βαρβαρότητα των συσχετισμών, των οικονομικών συσχετισμών. Κράτη, παράγοντες, οργανισμοί καθυποτάσσονται στην λογική αυτού του συσχετισμού, αλλά αυτό δεν οδηγεί μακριά, γιατί οι μεγάλες αλλαγές είναι αλλαγές που γίνονται μόνον με την σύμπραξη και την βούληση των λαών.

Θα πιέσουμε λοιπόν και θα αγωνιστούμε για την εσωτερική ισορροπία των μέτρων μέχρι και την τελευταία φάση στην Ολομέλεια.

-          Θα ζητήσουμε να προστεθούν και θα προστεθούν τα κοινωνικά και αναπτυξιακά αντίβαρα.

-          Θα αγωνιστούμε για την βιωσιμότητα του χρέους ώστε το πακέτο που θα εγκριθεί από το Eurogroup να είναι οριστικό και αξιόπιστο διεθνώς.

-          Θα αγωνιστούμε για την πλήρη και άμεση εκταμίευση όλων των υπολειπομένων δόσεων μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.     

-          Θέλουμε στον εφαρμοστικό νόμο να περιληφθούν εγγυήσεις για τη νέα σχέση του κράτους με τις τράπεζες, ώστε οι τράπεζες που ούτως ή άλλως ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του κράτους να παίξουν το ρόλο τους στην υπέρβαση της κρίσης και στην εφαρμογή του νέου αναπτυξιακού μοντέλου. Και αυτό σημαίνει εγγυήσεις για διοχέτευση ρευστότητας. Δεν μπορεί να πεθαίνουν σωρηδόν επιχειρήσεις στην ποδιά των τραπεζών. Πρέπει οι τράπεζες να διασώσουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Και δεν μιλάω μόνο για μεγάλες επιχειρήσεις αλλά μιλάω και για τον μεγάλο αριθμό των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων. Αλλιώς δεν υπάρχουν επενδύσεις, δεν υπάρχει απασχόληση.

Και βέβαια όλα αυτά θα προκύψουν μέσα από τις ενδογενείς δυνάμεις του τόπου που είναι όπως έχουμε πει κατ' επανάληψη η γη και οι άνθρωποί της.

Εξίσου σημαντικό όμως είναι να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της χώρας γιατί υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης του κράτους από ετερόκλητες δυνάμεις που συμμαχούν, με στόχο να δημιουργήσουν ένα μεγάλο κίνημα «αντίστασης» και «ανυπακοής» κατά των δημοκρατικών θεσμών της χώρας. Αυτό το παιχνίδι στο οποίο δυστυχώς κυρίαρχο ρόλο παίζει η Αξιωματική Αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αδιανόητο και απαράδεκτο. Αυτή είναι η μήτρα του εκφασισμού της κοινωνίας πάνω στην οποία έρχεται και εγκαθίσταται το ναζιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής.

Φίλες και φίλοι, όπως όλοι σας έτσι έχω κληθεί και εγώ να κάνω πολλές φορές το προσωπικό μου καθήκον και σε σχέση με την παράταξη και σε σχέση με την χώρα, υπό δύσκολες συνθήκες. Θα μπορούσα να μιλήσω για τη στάση μου το 1989 σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ, για τη στάση μου υπό δύσκολες συνθήκες το 2007, για το τι έγινε στα τέλη του 2009 και στις αρχές του 2010, ποια ήταν τα διλήμματα στα οποία κλήθηκα να απαντήσω τον Ιούνιο του 2011, γιατί αποδέχτηκα την ευθύνη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ τον Μάρτιο του 2012.

Η ιστορία τα έχει φέρει έτσι ώστε να ταυτίζεται η πολιτική μου παρουσία με μεγάλες κρίσεις της χώρας και της παράταξης, να ανταποκρίνεται σε ανάγκες και να συνοδεύεται από πολύ μεγάλο κόστος.

Ίσως έχετε αναρωτηθεί γιατί σιωπώ απέναντι σε πολλαπλές προκλήσεις.

-          Σιωπώ από εθνικό και παραταξιακό καθήκον.

-          Σιωπώ ακόμη και για τις πιο άδικες χυδαιότητες σε σχέση με την υπόθεση της λεγόμενης λίστας. Και χαίρομαι για την δημοσιοποίηση του περιεχομένου της που η Εισαγγελία θεώρησε ως πραγματικό, γιατί αποδεικνύεται ποια είναι η αλήθεια και ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είχε φυσικά να κρύψει τίποτα, αλλά κρύβουν κάτι: ότι είμαι αυτός που έστειλε την λίστα αυτή στις αρμόδιες αρχές ώστε τώρα να υπάρχει, ενώ δεν υπήρχε υποτίθεται στα χέρια της αρμόδιας υπηρεσίας. Και κρύβεται έτσι η μεγάλη πολιτική μας προσπάθεια σε σχέση με την φοροδιαφυγή, η πιο οργανωμένη.

-          Σιωπώ όμως κυρίως για έναν άλλο λόγο: γιατί όπως ο καθένας και η καθεμιά από σας, λυπάμαι και αγωνιώ για την χώρα μου. Λυπάμαι και αγωνιώ για την δημοκρατία. Λυπάμαι και αγωνιώ για την απαξίωση των ιδεών της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Λυπάμαι και αγωνιώ για την καταρράκωση της πολιτικής. Λυπάμαι και αγωνιώ για την επικράτηση της ευτέλειας, για την προπέτεια των συμφερόντων-ζόμπι που προσπαθούν να ελέγξουν και πάλι την χώρα ενώ είναι πεθαμένα.

Δεν θα τους αφήσουμε. Δεν χρωστάμε σε κανέναν τίποτα, δεν θα τους αφήσουμε.

Σηκώνουμε όλοι μαζί, εμείς εδώ μέσα, οι 33 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, όπως και η ηρωική κοινοβουλευτική ομάδα της προηγούμενης Βουλής, το συνολικό ιστορικό βάρος της παράταξης. Καλούμαστε να απολογηθούμε για ποια πράγματα και σε ποιους; Εσωτερικά, εσωκομματικά καλούμαστε εμείς, εσείς να απολογηθούμε σε αυτούς που καθόρισαν την πορεία του κόμματος και των κυβερνήσεών του στο παρελθόν;

Η προκήρυξη του Συνεδρίου εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ένα πρόκριμμα και το πρόκριμμα είναι η στάση μας στη Βουλή τις επόμενες μέρες.Στόχος του Συνεδρίου είναι να προκύψει το θεσμικό, το συλλογικό, το δημοκρατικό, το αποπροσωποποιημένο ΠΑΣΟΚ.

Βεβαίως είναι κρίμα, είναι άδικο να αυτοϋπονομεύεται η προσπάθειά μας με μία συνεχή απαξίωση του ΠΑΣΟΚ από στελέχη μας, από στελέχη που τιμήθηκαν από την παράταξη και τα οποία τώρα δηλώνουν ακαίρως-ευκαίρως ότι "το ΠΑΣΟΚ τελείωσε, δεν μπορεί να προσφέρει τίποτα, δεν μπορεί να αναλάβει τις μεγάλες πρωτοβουλίες". Το ΠΑΣΟΚ θέλουν να διαλυθεί μέσα στην κοίτη μιας απροσδιόριστης Κεντροαριστεράς ή μιας απροσδιόριστης Κεντροδεξιάς.

Φίλες και φίλοι, το μέλλον του ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε η ταύτισή του με τη Νέα Δημοκρατία και η συνένωση με τη Νέα Δημοκρατία, ούτε το να γίνει θλιβερή ουρά και μικρή δεξιά πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε να αυτοδιαλυθεί μέσα σε κάποια Κεντροαριστερά που δεν υπάρχει χωρίς το ΠΑΣΟΚ. Εκτός κι αν θεωρούμε ότι Κεντροαριστερά είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχουμε πει ότι είναι ο εκφραστής των ιδεών του συντηρητισμού και της οπισθοφυλακής.

Πρέπει να δώσουμε προοπτική, πρέπει να είμαστε επίμονοι και υπομονετικοί, πρέπει να υποστούμε τη διέλευση της ερήμου, πρέπει να κρατήσουμε τη χώρα όρθια, την Κυβέρνηση ισχυρή και σταθερή, για να αποκτήσουμε τον αναγκαίο πολιτικό και ιστορικό χρόνο.

Η συλλογικότητά μας από το Μάρτιο έως σήμερα έχει ανατεθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό στα χέρια της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και στα χέρια της νεώτερης γενεάς. Στόχος μας και στόχος μου είναι να διαμορφωθεί και διαμορφώνεται μια νέα ηγετική ομάδα, με κορμό την Κοινοβουλευτική Ομάδα, ανοιχτή σε όλους.

Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι το μικρό κόμμα των καλών και αναντικατάστατων υπουργών. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να γίνει ένα σύγχρονο δημοκρατικό ευρωπαϊκό θεσμικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Το συνέδριο δεν θα είναι συνέδριο των βαρόνων ή των δεινοσαύρων, αλλά ένα ανοιχτό απροκατάληπτο συνέδριο των προοδευτικών πολιτών της παράταξης, ένα συντακτικό συνέδριο.

Και σήμερα επαναλαμβάνω την ανοιχτή και ανοιχτόκαρδη πρόσκλησή μου σε όλα τα πρόσωπα, σε όλες τις κινήσεις, σε όλες τις τάσεις, σε όλα τα ρεύματα με ιδέες, με απόψεις, με προτάσεις, με φιλοδοξίες, να έρθουν να διαμορφώσουμε το μέλλον της παράταξης στο συνέδριο το οποίο θα είναι απολύτως αυθεντικό και απολύτως γνήσιο, όπως συμβαίνει σε όλα τα κανονικά κόμματα, στις κανονικές χώρες της Ευρώπης.

Είναι δική μας συλλογική υποχρέωση εδώ να εξειδικεύσουμε το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης. Ποιος θα το κάνει αυτό; Θα μπορούσαμε να πάρουμε την πρόταση που έκανε η Mackenzie, μια εταιρεία συμβούλων; Είναι πάρα πολύ καλό το πρόγραμμά της. Θα μπορούσαμε να πάρουμε την πρόταση του ΚΕΠΕ, την πρόταση του ΙΟΒΕ, την πρόταση που κάνει το Brookings Institution εκεί που θα μιλούσα αν δεν έφευγα από την Ουάσινγκτον νωρίτερα, που με ενημέρωσε ότι ετοιμάζει ολοκληρωμένη πρόταση ανάπτυξης για την Ελλάδα; 

Υπάρχουν αυτή τη στιγμή δεκάδες δεξαμενές σκέψης στην Ελλάδα και διεθνώς, με προτάσεις επί προτάσεων. Δεν μας λείπει το τεχνικό υλικό, δεν μας λείπει η επιστημονική τεκμηρίωση, δεν μας λείπει ούτε η πολιτική βούληση. Πρέπει όμως να πείσουμε την κοινωνία, πρέπει να πείσουμε τη Δημόσια Διοίκηση, πρέπει να πείσουμε τους κοινωνικούς εταίρους, τους παραγωγικούς φορείς, τις προοδευτικές δημιουργικές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό θα το κάνουμε εμείς, γιατί το νέο σχέδιο ανασυγκρότησης θέλει ιδεολογία, κοινωνία, ιστορία και ελπίδα.

Πρέπει να σταματήσει όμως, φίλες και φίλοι, η ασύμμετρη υπονόμευση της παράταξης. Γιατί μπορεί όλοι μαζί να χτίζουμε επί μέρες και επί ώρες, να χτίσουμε, να χτίζουμε, να ξαναχτίζουμε και όλα να γκρεμίζονται μέσα από μικρές δηλώσεις, «κουτσουλίτσες» επικοινωνιακές, ελαχίστων ανθρώπων που υπηρετούν προσωπικές στρατηγικές, σε αγαστή συνεργασία με μερίδα των μέσων ενημέρωσης που υπηρετούν τη στρατηγική της τεχνητής πόλωσης ή τη στρατηγική της σιωπής ή τη στρατηγική του θαυμασμού στους αναβλέψαντες που έβγαλαν τη χώρα από τη διεθνή απομόνωση. Η ζημία της τυφλής γκρίνιας και της επαμφοτερίζουσας στάσης είναι ασύγκριτα μεγάλη, άρα πρέπει αυτό να σταματήσει.

Και αν υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που πιστεύουν ότι δεν τους καλύπτει η πρότασή μας, αλλά ότι πρέπει να έχουμε μια αντίθεση προς την έγκριση των μέτρων, λέω από καθήκον περισσότερο ότι αυτό βεβαίως δεν οδηγεί πουθενά, είναι μία όψιμη και ατελής αποδοχή της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ που απερρίφθη από τον ελληνικό λαό. Οδηγεί σε τραγικές επιπτώσεις, σε καθυστέρηση ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων, σε αμφισβήτηση της χώρας, σε απόσυρση καταθέσεων, σε εκκρεμότητα όλου του προγράμματος και κυρίως σε εκκρεμότητα σε σχέση με την ελπίδα που έχει ανάγκη ο ελληνικός λαός.

Είμαι βέβαιος πως κανείς δε θέλει το σπάσιμο της κυβερνητικής συνεργασίας, κανείς δε θέλει να οδηγηθεί η χώρα σε τυφλές και επικίνδυνες πρόωρες εκλογές, κανείς δε θέλει βουτιά στο κενό, κανείς δεν πάσχει από το σύνδρομο της Στοκχόλμης, δεν έχει δηλαδή ερωτευθεί παράφορα αυτούς που μας έβρισαν, αυτούς που χυδαιολογούν εναντίον μας, αυτούς που αμφισβητούν τον πατριωτισμό και την αξιοπιστία μας.

Η πρότασή μου: Προχωράμε συντεταγμένα στην ανασυγκρότηση της χώρας και της παράταξης, χωρίς ηττοπάθεια, με αυτοπεποίθηση και αξιοπρέπεια. Ναι, δεν είναι καθόλου ευχάριστο το γεγονός ότι δεν μας συμπαθούν πολλοί που μας ψήφισαν στο παρελθόν και ταυτίστηκαν μαζί μας, αλλά έτσι γράφεται η ιστορία στις δύσκολες περιόδους.

Η συνταγή είναι μία: Ενότητα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και όλου του κόμματος, υπομονή, σοβαρότητα, ορίζοντας τετραετίας. Έτσι θα αλλάξουμε τη χώρα, έτσι θα ξαναγράψουμε τους όρους λειτουργίας του έθνους, έτσι θα ξαναγνωριστούμε πράγματι με την κοινωνία, έτσι θα εκφράσουμε τις προοδευτικές δημιουργικές μεταρρυθμιστικές και υπεύθυνες δυνάμεις του τόπου: Τους ανθρώπους που δεν φορτώνουν αλλού και σε άλλους τα προβλήματα, που μπαίνουν μπροστά, που πιστεύουν στις δυνατότητες της Ελλάδας και των Ελλήνων, που πιστεύουν σε μια Ευρώπη με ισοτιμία των μελών της και προοπτική και όχι σε μια Ευρώπη βαθιά άνιση και αντιδημοκρατική, που πιστεύουν σε μια κοινωνία συνοχής, σε μια κανονική χώρα.

Η κανονική Ελλάδα ήταν και είναι στρατηγικός στόχος. Αναφερόμαστε σε αυτούς που θέλουν ένα κράτος που λειτουργεί.

Δεν θα δώσουμε τη μάχη της διαφύλαξης κεκτημένων, τη μάχη της οπισθοφυλακής.

Δεν θα είμαστε μετανοούσες και αναξιοπρεπείς ουρές μιας πολιτικής που την κατηγορήσαμε ως επικίνδυνη γιατί ήταν και είναι επικίνδυνη.

Και δε θα παραδώσουμε τη σημαία αυτής της εθνικής ιστορικής μάχης σε αυτούς που τη χλεύαζαν μέχρι τις εκλογές και τώρα θέλουν να είναι οι σημαιοφόροι, αλλά δεν μπορούν να είναι ούτε οι σχεδιαστές ούτε οι εγγυητές της εφαρμογής αυτής της πολιτικής.

Σας ευχαριστώ.