ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: ΧΩΡΙΣ ΙΣΧΥΡΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ.

Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου, Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, σε ημερίδα του ΙΣΤΑΜΕ με θέμα: "Τεχνολογικό Λύκειο - Αγορά Εργασίας και Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο"

Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, η Ελλάδα βασανίζεται πολλά χρόνια. Είμαστε 6 χρόνια σε ύφεση, τα 3 χωρίς καν να το αντιληφθούμε, από το 2008 και μετά, είμαστε 3 χρόνια μέσα στην καρδιά της κρίσης.

Εφαρμόζουμε ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής με φορολογικά και γενικότερα δημοσιονομικά μέτρα, με περικοπές των εισοδημάτων, με μείωση των περιουσιών, με κλονισμό των σχεδίων ζωής για πάρα πολλές οικογένειες, σχεδόν για κάθε ελληνική οικογένεια.

Στην ίδια κατάσταση είναι και πολλές άλλες χώρες, όχι μόνον οι χώρες της Ευρωζώνης που είναι εντεταγμένες σε Πρόγραμμα, αλλά και άλλες μεγαλύτερες που κρύβουν ότι στην πραγματικότητα εφαρμόζουν κι αυτές ένα σκληρό Πρόγραμμα προσαρμογής χωρίς μάλιστα την οικονομική βοήθεια με τη μορφή δανείου που παίρνει η Ελλάδα με όρους καλύτερους απ’ ό,τι κάθε άλλη χώρα σε παρόμοια κατάσταση μέσα στην Ευρωζώνη.

Ρωτά κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας: Βγαίνουμε απ’ τη κρίση; Υπάρχει προοπτική; Και ξέρετε πως η απάντησή μας είναι πως ναι, βγαίνουμε, υπάρχει προοπτική. Δε θα είναι τα πράγματα εύκολα, θα είναι καλύτερα, ασφαλέστερα. Ο στόχος είναι διπλός: Πρέπει η Ελλάδα ν’ αποκαταστήσει τη θεσμική της ισοτιμία μέσα στην Ευρώπη και να γίνει νομισματικά και αναπτυξιακά ασφαλής, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να προστατευθεί απέναντι στους κλυδωνισμούς της ευρωπαϊκής και γενικότερα της διεθνούς κρίσης η οποία δεν έχει τελειώσει.

Βλέπετε πόσο νευρική είναι η Ευρώπη, τη βλέπετε να ετοιμάζεται απέναντι σ’ έναν αντίπαλο που δε μπορεί να προσδιοριστεί με σαφήνεια αλλά υπάρχει και απειλεί το σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης. Ο ίδιος ο γαλλογερμανικός άξονας, αν δείτε τι ειπώθηκε στην τελευταία συνάντηση της κας Μέρκελ με τον Πρόεδρο Ολάντ, ασχολείται με αυτό. Αυτό είναι το θέμα.

Και όποιος είχε απορίες για το αν κάναμε σωστά, αν είχαμε άλλη λύση, όχι στις αποχρώσεις, όχι στις λεπτομέρειες, αλλά στις γενικές γραμμές της επιλογής που κάναμε, φαντάζομαι ότι θα έχει λάβει την απάντησή του μετά την τραγική εμπειρία της Κύπρου. Και μετά τα όσα συμβαίνουν γενικότερα στην Ευρωζώνη τους τελευταίους μήνες.

Άρα λοιπόν, πράγματι έχουμε ανάγκη από μια επιτυχία, από μια εθνική επιτυχία η οποία όμως δε θα επιτευχθεί εάν ο στόχος μας παραμείνει στενά δημοσιονομικός, εάν δε διαμορφώσουμε προϋποθέσεις εντός ανταγωνιστικού μοντέλου ανάπτυξης, εάν δε διασφαλίσουμε την κοινωνική μας συνοχή, εάν δηλαδή δε δώσουμε απάντηση χειροπιαστή στο μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας και ιδίως της ανεργίας των νέων.

Κι όταν λέω απάντηση χειροπιαστή, δεν εννοώ ωραία λόγια, καλές ιδέες, γιατί σ’ αυτές τις καλές ιδέες προσχωρεί σιγά-σιγά και η Ευρωζώνη, ο σκληρός πυρήνας της Ευρωζώνης.

Αναδεικνύει το στόχο  της ανεργίας των νέων, της ανάσχεσης της ανεργίας των νέων ως τον υπ' αριθμόν 1 στόχο. αλλά με 6 δις ευρώ προϋπολογισμό, 6 δις ευρώ θέλουμε εμείς στην Ελλάδα τα επόμενα 3 χρόνια, προκειμένου να θέσουμε σ’ εφαρμογή προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και την υπεράσπιση υφιστάμενων θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις που κλονίζονται λόγω της κρίσης κι έχουν εξαντλήσει τα όρια της αντοχής τους τα τελευταία 6 χρόνια.

Όλα αυτά, είναι προφανές ότι και στο εσωτερικό της κυβέρνησής μας, ενόψει της επικαιροποίησης της προγραμματικής συμφωνίας, πρέπει να τα συζητήσουμε με πολύ συγκεκριμένο και πρακτικό τρόπο, πρέπει να τα συζητήσουμε στη Βουλή, πρέπει να τα συζητήσουμε με την αντιπολίτευση, η οποία πρέπει να έρθει αντιμέτωπη με τις ευθύνες της.

Και φυσικά πρέπει να τα συζητήσουμε με τους κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς, με την κοινωνία των πολιτών. Έχουμε ανάγκη από μια συνολική παρουσίαση και συζήτηση του τι έγινε ως τώρα, του τι πρέπει να γίνει για να μην τρέχουμε πίσω από σενάρια ή πίσω από φευγαλέες και αποσπασματικές προσεγγίσεις του ενός ή του άλλου θέματος που δημιουργούν άγχος και φοβία στην κοινωνία και παρεμποδίζουν την ολοκλήρωση των στόχων μας.

Γιατί αν τη μια τρέχουμε πίσω από το ζήτημα του ΦΠΑ στην εστίαση, την άλλη πίσω από τον ενιαίο φόρο ακινήτων, την τρίτη πίσω από την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης δε μπορούμε να παρουσιάσουμε στον εαυτό μας, στην οικονομία, στην αγορά, στον ελληνικό λαό, το συνολικό σχέδιο από το οποίο έχουμε ανάγκη, το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης όχι μόνο με ιδέες αλλά και με αριθμούς και βέβαια, δε μπορούμε να πείσουμε τον πολίτη γι’ αυτό που ο ίδιος θέλει και νιώθει αναγκαίο, που είναι η οριστική έξοδος από την κρίση, αλλά έξοδος από την κρίση, επαναλαμβάνω, δεν υπάρχει χωρίς να προστατεύσουμε την κοινωνική συνοχή.

Και κοινωνική συνοχή σημαίνει κυρίως εργασία, γιατί χωρίς εργασία φυσικά δεν υπάρχει ούτε ανάπτυξη. Γι’ αυτό αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία σε αυτές μας τις πρωτοβουλίες και συγχαίρω πραγματικά το ΙΣΤΑΜΕ, την Κοινοβουλευτική μας Εκπρόσωπο, την Εύη Χριστοφιλοπούλου, όλους τους εισηγητές, τους φορείς που εκπροσωπούν και τους ίδιους ατομικά, για την πρωτοβουλία διοργάνωσης ή τη συμμετοχή στη συζήτηση αυτή.

Για το Τεχνολογικό Λύκειο, γενικά για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, στην πραγματικότητα για το πώς μπορούμε ν’ απαντήσουμε στα παιδιά, τα οποία έχουν το αγωνιώδες ερώτημα «τι κάνουμε, τι πρέπει να κάνουμε». Άλλωστε, το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ανεργία των νέων και πάλι εντοπίζεται στις γυναίκες, οι οποίες είναι απόφοιτες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης χωρίς κάποια ειδικότερα αυξημένα προσόντα.

Γενικότερα θα έλεγα αυτό το ζήτημα εμφανίζεται στους αποφοίτους της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Δυστυχώς τώρα και στους αποφοίτους της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με μεταπτυχιακούς τίτλους, με διδακτορικά διπλώματα, αλλά ο μεγάλος όγκος βρίσκεται εκεί.

Υπάρχει κι ένα άλλο θέμα που μας απασχολεί και που είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και με τον κ. Ντάιζελμπλουμ, τον Πρόεδρο του Eurogroup, πριν από λίγες μέρες, την Παρασκευή. Ο κίνδυνος της άνεργης ανάπτυξης, ο κίνδυνος αυτού του jobless growth όπως λέγεται διεθνώς, ν’ αποκαταστήσουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης μικρούς στην αρχή, μεγαλύτερους στη συνέχεια, να φύγουμε από την ύφεση, αλλά μέσα σ’ ένα ευρωπαϊκό υφεσιακό περιβάλλον και  τελικά αυτό να μη μας δώσει τις νέες θέσεις εργασίας που θέλουμε.

Χρειάζονται κρατικά προγράμματα παρέμβασης με ειδική χρηματοδότηση και για τη στήριξη υφισταμένων θέσεων εργασίας και για τη δημιουργία νέων θέσεων, αρχικά προσωρινών με τη βοήθεια των Δήμων στην κοινωφελή εργασία, στην αυτεπιστασία, με τη βοήθεια των επιχειρήσεων και των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, αλλά και σε συνεργασία με επιχειρήσεις που έχουν προοπτική αυτές τις θέσεις να τις μετατρέψουν σε μόνιμες χωρίς φυσικά σε καμία περίπτωση να θίξουν τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας.

Όλα αυτά μπορεί να γίνουν μ’ έναν τρόπο αντικειμενικό, αδιάβλητο, αυτόματο, όπου χρειάζεται να γίνει επιλογή η επιλογή να γίνει για το  δημόσιο τομέα, για τους Δήμους μέσω του ΑΣΕΠ, χωρίς παρεμβολή ενδιαμέσων φορέων και βέβαια με σεβασμό στη λογική της αγοράς η οποία η ίδια θα ξεπεράσει και τα προβλήματα που υπάρχουν τώρα μέσα από την κρίση, εφ' όσον σέβεται τους θεσμούς του κοινωνικού κράτους.

Και γι’ αυτό θέλω να χαιρετίσω το γεγονός ότι παρά τις δυσκολίες και παρά τα προβλήματα, οι τριτοβάθμιοι κοινωνικοί φορείς με μία εξαίρεση, συμφώνησαν στην υπογραφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που ανεξάρτητα από το περιεχόμενο της συγκεκριμένης χρονιάς, διατηρείται και διασφαλίζεται ως θεσμός, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Αυτά όλα ,όπως αντιλαμβάνεστε, συνδέονται και με το μεγάλο ζήτημα της Χρυσής Αυγής, της αντιναζιστικής κινητοποίησης της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί η Χρυσή Αυγή δυστυχώς έχει απροκάλυπτη και προσβλητική παρουσία μέσα στο σχολείο, μέσα στο νοσοκομείο, στον περίβολο των εκκλησιών, στις λαϊκές αγορές οργανώνοντας αιμοδοσίες και άλλες κοινωνικές δράσεις, τις οποίες ξεφτιλίζει, προσδιορίζονται ότι είναι φυλετικά στοχευμένες. Δηλαδή ανατρέποντας κάθε έννοια ανθρωπισμού και ευαισθησίας.

Λένε πολλοί, το είπα και χτες στη Θεσσαλονίκη, μα η κοινωνική κρίση γεννά τα φαινόμενα αυτά. Δεν είναι έτσι, δεν γεννά το φαινόμενο αυτό στην Πορτογαλία ούτε στην Ισπανία ούτε στην Ιρλανδία. Υπάρχει όμως το φαινόμενο αυτό στην Αυστρία και στην Ολλανδία που δεν έχουν και καμιά σπουδαία οικονομική κρίση τα τελευταία χρόνια και ανέδειξαν ακροδεξιά και ναζιστικά κόμματα, προτού πριν αρχίσουμε να μιλάμε για κρίση στην Ευρώπη από το 2008 και μετά.

Μετά το κραχ του 1929 η Αμερική επένδυσε την ελπίδα της στον Ρούζβελτ και το “new deal”. Η Γερμανία και η Βαϊμάρη  οδηγήθηκαν στον Χίτλερ, το ναζισμό, το ολοκαύτωμα, άρα δεν είναι γραμμικές και αναγκαστικές οι εξελίξεις αυτές, παρεμβαίνουν άλλα κριτήρια αξιακά, ηθικά, συναισθηματικά, νοοτροπιακά, συγκυριακά, πάντως άλλα και αυτά είναι εξαιρετικά κρίσιμα και στην περίπτωσή μας.

Το ζήτημα για το οποίο μιλάμε είναι η υπ’  αριθμόν 1 διαρθρωτική αλλαγή και πάντα μου αρέσει να κάνω την αντιδιαστολή ανάμεσα στα δημοσιονομικά μέτρα που λάβαμε και τους δημοσιονομικούς στόχους που μας επιβλήθηκαν από τους δανειστές διότι πολλοί λένε ωραία λόγια αλλά οι δανειστές είναι αυτοί που δυστυχώς υπαγορεύουν τους όρους. Δεν θα κάναμε ποτέ μια προσαρμογή σε τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια.

Η προσαρμογή αυτού του επιπέδου θέλει χρόνια μπροστά για να γίνει ήπια χωρίς να τροφοδοτήσει την ύφεση , αλλά εν πάση περιπτώσει υπάρχει και ο δεύτερος πυλώνας των διαρθρωτικών αλλαγών τις οποίες έπρεπε να είχαμε προχωρήσει μόνοι μας.

Και πρέπει με ειλικρίνεια, ιστορική ειλικρίνεια, κοινωνική ειλικρίνεια να σκεφτόμαστε την ερώτηση: Θα προχωρούσαμε ποτέ μόνοι σε αυτές τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές, εάν δεν βρισκόμασταν κάτω από την πίεση και τον εκβιασμό της κρίσης, της χρεοκοπίας και του δανείου;

Η απάντηση είναι δυστυχώς όχι. Δεν προχωρήσαμε. Διότι η κοινωνία αντιστέκεται, το πολιτικό σύστημα αντιστέκεται. Οι κοινωνικοί φορείς αντιστέκονται σε πάρα πολλά πράγματα, σχεδόν σε όλα και έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να δώσουμε μια απάντηση όχι μόνο στον εαυτό μας αλλά στα παιδιά μας τα οποία περιμένουν ένα καλύτερο σχολείο, μια καλύτερη διοίκηση, ένα καλύτερο νοσοκομείο, ένα καλύτερο κράτος που σέβεται τον πολίτη.

Η πιο σημαντική διαρθρωτική αλλαγή είναι αυτή που αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα, το ανθρώπινο δυναμικό δηλαδή, το διανοητικό κεφάλαιο μέσα από το οποίο προκύπτουν όλα τα άλλα. Όλα τα άλλα  συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Εμείς πιστεύουμε στη δημόσια εκπαίδευση. Πιστεύουμε βαθιά στο ρόλο του εκπαιδευτικού λειτουργού με πάρα πολύ μεγάλο σεβασμό. Ξέρουμε τα προβλήματα που υπάρχουν μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα. Τις συζητήσεις, τους φόβους. Όλα αυτά οφείλονται και στο γεγονός ότι δεν οριστικοποιούμε ορισμένες απλές αποφάσεις σε σχέση με τη δημόσια διοίκηση, σε σχέση με την αξιολόγηση δομών και προσώπων. Αλλά ο εκπαιδευτικός λειτουργός πρέπει να νιώσει απολύτως ασφαλής, απολύτως κατοχυρωμένος στη δουλειά του ώστε να μπορεί να είναι αφοσιωμένος στο έργο του, με αγάπη στα παιδιά. Και φυσικά να βρίσκει το κουράγιο και το κέφι να μεταφέρει αισιοδοξία και ελπίδα σε κάθε μαθητικό και σπουδαστικό ακροατήριο.

Όταν παρουσιάσαμε τα δύο σχέδια νόμου -που είχε επεξεργαστεί η κυβέρνησή μας του ΠΑΣΟΚ με την Άννα Διαμαντοπούλου, την Εύη Χριστοφιλοπούλου και τη Φώφη Γεννηματά- πριν από μερικούς μήνες σε μια ειδική συνέντευξη Τύπου, είπα ότι το Λύκειο είναι η κρίσιμη βαθμίδα. Δηλαδή η κάθε παρέμβαση στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να ξεκινά κατά τη γνώμη μου από το Λύκειο, γιατί το Λύκειο επιστεγάζει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και τη δευτεροβάθμια κλασική που κανονικά ολοκληρώνεται στα τρία άντε τέσσερα χρόνια, βάζοντας και την Α’  Λυκείου μέσα δίπλα στο Γυμνάσιο.

Επηρεάζει τη νοοτροπία την εκπαιδευτική, την εξεταστική, τον τρόπο επιλογής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τη βάση πάνω στην οποία εκκινεί η διδασκαλία και η έρευνα στο Πανεπιστήμιο και στο ΤΕΙ. Όλες οι παρεμβάσεις πρέπει να ξεκινούν από το Λύκειο και όχι παρεμβάσεις διοικητικές, παρεμβάσεις που έχουν σχέση με το πρόγραμμα σπουδών, παρεμβάσεις που έχουν σχέση με τη νοοτροπία της εκπαίδευσης, με την εφαρμογή στο Γενικό Λύκειο ενός συστήματος που είναι πολύ κοντά σε ένα ,ελληνικού τύπου, International Baccalaureate που έχει και ερευνητικά χαρακτηριστικά και που είναι διεθνώς ανταγωνιστικό.

Δεν μιλάμε γι΄ αυτά παρά μόνο με αφορμή τις Πανελλήνιες εξετάσεις κάθε χρόνο, κάτω από την πίεση του άγχους των μαθητών και μέσα από τη συζήτηση για την επιλογή των θεμάτων, που βλέπετε ότι πάντα είναι μια επίκαιρη και κρίσιμη συζήτηση.

Αυτά όλα πρέπει να σπάσουν. Πρέπει να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις της νέας γενιάς και γενικότερα τις διανοητικές δυνάμεις της χώρας μας, της κοινωνίας μας. Άλλωστε έχουμε την ευκαιρία μέσα από το νέο Λύκειο για το οποίο θα μιλήσουμε κάποια στιγμή διεξοδικότερα να αναδείξουμε και το πόσες πολλές είναι οι σχολές και τα τμήματα στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ στα οποία μπορεί να μπει ένα παιδί χωρίς εξετάσεις, μόνο με το απολυτήριο τίτλο του Λυκείου και να περιορίσει κανείς την εξέταση στοχευμένα σε σχολές υψηλής ζήτησης. 

Βεβαίως το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι η λεγόμενη τεχνική εκπαίδευση, όπου έχουμε μείνει πάρα πολύ πίσω και είμαστε μακριά από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους και τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Με πάρα πολύ μικρό ποσοστό συμμετοχής και βεβαίως με ένα κλίμα το οποίο είναι υποτιμητικό και απαξιωτικό και για τα παιδιά και για τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς και για τους θεσμούς της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Αυτό μπορεί να οφείλεται και στη σύγχυση των θεσμών-επαγγελματικές σχολές, επαγγελματικά Λύκεια-τώρα όλα αυτά είναι προφανές ότι πρέπει να ενοποιηθούν σε ένα Τεχνολογικό Λύκειο, το οποίο είναι ισότιμο, ισοδύναμο, σε οδηγεί παντού, δηλαδή σε οδηγεί ισότιμα και στο Πανεπιστήμιο, με προνομιακούς όρους στο ΤΕΙ ,άρα σε όλο το φάσμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έχει απόλυτη ευελιξία στις ειδικότητες, προσαρμοστικότητα  στις ανάγκες της αγοράς και στις ανάγκες κάθε περιοχής και βέβαια διασφαλισμένα επαγγελματικά δικαιώματα μέσα από υπαρκτά και βεβαιωμένα προσόντα είτε επιπέδου 2 στα 3 χρόνια είτε και επιπέδου 3 με τον 4ο χρόνο που είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση για την αγορά εργασίας. Μπορεί να επιτρέψει στα παιδιά, στους νέους και τις νέες ,να έχουν ένα χαρτί με ουσιαστικό περιεχόμενο γιατί η ίδια η αγορά το αναγνωρίζει ως τέτοιο.

Και βέβαια αυτό τους επιτρέπει να κάνουν στη συνέχεια και δεύτερη επιλογή και τρίτη επιλογή και να έχουν και μια συνεχή επαφή με τους μηχανισμούς της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Αυτή είναι, δεν θα σας πω εγώ τις λεπτομέρειες μιας πρότασης που εσείς οι ίδιοι στην πραγματικότητα επεξεργάζεστε, μια μεγάλη επένδυση στο μέλλον. Αυτή είναι μια παρέμβαση στη νοοτροπία και αυτή είναι μια παρέμβαση για την ανάσχεση της ανεργίας.

Βεβαίως δεν μπορούμε να δώσουμε μόνοι μας απάντηση στο ποιες είναι οι ειδικότητες. Δεν μπορούμε να δώσουμε μόνοι μας απάντηση στο ποιες θα είναι οι προτεραιότητες κάθε περιοχής. Αυτό σημαίνει ότι το νέο μοντέλο ανάπτυξης έχει χαρακτηριστικά τα οποία είναι ευέλικτα, δημοκρατικά και επιτρέπουν τον κοινωνικό διάλογο και την προσαρμογή.

Διότι υπάρχουν περιοχές στις οποίες ο πρωτογενής τομέας είναι αυτός ο οποίος θα αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων σε συνεργασία με τη βιομηχανία τροφίμων. Υπάρχουν περιοχές στις οποίες μπορεί η λύση να δοθεί και πάλι μέσα από τον τουρισμό ,αλλά ενός άλλου τύπου τουρισμό. Και όλα όσα έχουμε πει κατά καιρούς για την ανάγκη να χρηματοδοτούνται μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις νέου τύπου, ικανές να αντέξουν στον ανταγωνισμό και μέσα από την ομαδοποίηση, μέσα από τα «κλάστερς» να επιβιώσουν στη διεθνή αγορά, μπορούμε να τα συνδέσουμε και με την εκπαίδευση και με την αγορά εργασίας .Γιατί στη μισθωτή εργασία θα βρούμε απάντηση σε ένα μεγάλο βαθμό στο πρόβλημά μας ,αλλά δεν θα βρούμε ποτέ την πλήρη απάντηση.

Πρέπει να δούμε και τους νέους όρους της αυτοαπασχόλησης στην Ελλάδα και γι΄ αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία το νέο Τεχνολογικό Λύκειο να είναι προσανατολισμένο και στις δύο αυτές δυνατότητες, δηλαδή και στη μισθωτή εργασία αλλά και στην αυτοαπασχόληση νέας μορφής.

Γιατί μόνο έτσι αγκαλιάζουμε όλες τις πιθανές λύσεις και δίνουμε προοπτική στα παιδιά. Αν ο μαθητής νοιώθει ότι του προσφέρουμε κάτι πρακτικό, τότε η λύση αυτή θα γίνει ανάρπαστη και η λύση του τετάρτου έτους θα γίνει μια λύση η οποία θα προσελκύσει και παιδιά με ανώτερα τυπικά προσόντα. Γιατί εκεί θα έχουμε μια πιο άμεση δυνατότητα να βρουν απάντηση στο πρόβλημά τους.

Αυτή λοιπόν είναι μια παρέμβαση η οποία ενώνει το τρίπτυχο της δημοσιονομικής προσπάθειας, του αναπτυξιακού μοντέλου και της αναπτυξιακής προοπτικής και της κοινωνικής συνοχής. Είναι μια διαρθρωτική παρέμβαση η οποία δίνει νόημα σε όλη αυτή την αγωνία που έχει περάσει ο ελληνικός λαός και περνά όλα αυτά τα χρόνια.

Γιατί εν τέλει ο καθένας προτάσσει το παιδί του, ο καθένας προτάσσει το εγγόνι του, αντιλαμβάνεται ότι το δικό του πρόβλημα υποτάσσεται στην αγωνία της νέας γενιάς και σ’ αυτή την αγωνία πρέπει να δώσουμε συγκεκριμένη και χειροπιαστή απάντηση.

Σας ευχαριστώ πολύ.