ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΖΙΟΥΒΑΡΑΣ: Αυτό το νέο που χρειαζόμαστε είναι το ‘Ηθος

Είναι καθημερινό θέμα συζήτησης σήμερα, πως οι παλιοί απέτυχαν στην διαχείριση των δημοσίων θεμάτων του τόπου μας και πως αυτοί που θα δώσουν τις λύσεις στα προβλήματα που υπάρχουν είναι η νέα γενιά. Είναι αλήθεια όμως, πως η νέα γενιά δεν έχει δείξει και τα καλύτερα σημάδια. Κι αν είναι κάποιος που πρώτος πρέπει να επισημάνει αυτή την πραγματικότητα είναι οι ίδιοι οι νέοι μας, γιατί αν έχει αποδείξει κάτι η εμπειρία είναι ότι, αν κάποιος δεν αναγνωρίσει ο ίδιος τις αδυναμίες του τότε κινδυνεύει να πέσει θύμα του ίδιου του εαυτού του. Όμως, δεν θα ήταν φρόνιμο να χαράξουμε μία διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις γενιές και να πούμε η μία είναι καλύτερη από την άλλη, γιατί κάθε εποχή έχει τους ανθρώπους της και, όπως και να χει, οι διαχειριστές της εξουσίας θα αλλάζουν, οι παλιοί θα φεύγουν και οι νεότεροι θα έρχονται.

Επειδή, όμως, φαίνεται να έχει γίνει μια παρεξήγηση μέσα στην κοινωνία σχετικά με το «νέο», προς τιμήν της αλήθειας πρέπει να κάνουμε μία διάκριση, γιατί έχει γίνει πλέον φανερό σε όλους, πως αυτό που έλειπε και λείπει από την δημόσια ζωή δεν είναι «το φρέσκο», «το νέο», «οι νέες ιδέες». Αυτό που έλειπε και λείπει, και που είναι πολύ πιο σταθερό από το πρώτο, και  που πραγματικά δίνει λύσεις στα δημόσια προβλήματα είναι το ήθος, είναι η εντιμότητα, είναι η υπηρεσία προς το κοινό καλό.

Πέραν των άλλων, γιατί είναι άτοπο να μιλάει κανείς για το φρέσκο όταν ακόμα δεν έχει εξασφαλίσει το αυτονόητο. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να μιλάμε για ενεργειακά δημόσια κτίρια όταν δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε ούτε καν τη στοιχειώδη συντήρησή τους. Ή, όπως δεν μπορούμε και να μιλάμε για κάποιο δίκτυο κοινής ωφέλειας εάν δεν έχουμε υλοποιημένο σχέδιο πόλης. Γιατί, επίσης, νέες ιδέες και καινοτόμες προτάσεις μπορούν εύκολα να εισαχθούν στη συζήτηση μέσα από ένα δημοκρατικό διάλογο με την κοινωνία, τους αρμόδιους φορείς και τη νέα γενιά. Αλλά και να μη γίνει αυτό, κάλλιστα θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε τέτοιες ιδέες από αδελφούς δήμους άλλων ευρωπαϊκών χωρών, που, όλοι παραδεχόμαστε ότι προπορεύονται από μας στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες. Και γιατί, ακόμα κι αν παραδεχθούμε ότι η νέα γενιά όντως θα φέρει μια νέα αντίληψη στην διοίκηση, με σύγχρονες πρακτικές και ρηξικέλευθες προτάσεις, αυτό δεν εγγυάται, ούτε συνεπάγεται από μόνο του το ηθικό, το έντιμο ή το άφθαρτο. Θα μπορούσε ένα καινοτόμο σχέδιο, για παράδειγμα, να μπει σε εφαρμογή από τον Δήμο μας. Κι όπως όλα τα πράγματα, έτσι κι αυτό έχει το χρονοδιάγραμμά και τον προϋπολογισμό του. Ποιο θα ήταν το συμπέρασμα από τους πολίτες εάν ο χρόνος υλοποίησης του διπλασιαζόταν και το κόστος του πολλαπλασιαζόταν;

Γι’ αυτό και θα ‘πρεπε οι πολίτες, πρώτοι απ’ όλους, να γνωρίζουν ότι εκεί που κρίνεται ένας αξιωματούχος είναι στην λήψη αποφάσεων. Όχι τόσο αν αυτή είναι λιγότερο ή περισσότερο σωστή ως προς το αποτέλεσμα, αλλά κατά πόσο αυτή έχει μέσα της το ηθικό στοιχείο. Γιατί, τη στιγμή της απόφασης, στο σταυροδρόμι στο οποίο πολλές φορές βρίσκεται ένας άρχοντας, το προσωπικό συμφέρον έρχεται σε σύγκρουση με τις αρχές του. Το προσωπικό όφελος αντιπαλεύει το ήθος του ατόμου. Και ακριβώς εκεί κρίνεται ο σωστός άρχοντας. Είναι αυτός που θα βάλει το δίκαιο και το κοινό καλό πάνω απ ‘όλα.

Γι’ αυτό και κρίνεται άμεσα ωφέλιμο και αποτελεσματικό, το εκλογικό σώμα όχι να επιλέγει τους υποψήφιους άρχοντες με κριτήριο το πόσο συναρπαστικό είναι το προεκλογικό πρόγραμμα του καθενός, γιατί πολύ εύκολα «ο Αντώνης με το νου και με τα λόγια χτίζει ανώγια και κατώγια», αλλά κατά πόσο ο ίδιος ο υποψήφιος έχει τα στοιχεία εκείνα του χαρακτήρα που τη στιγμή της απόφαση και του πειρασμού θα επιλέξει το δημόσιο και όχι το προσωπικό ή κάποιο ιδιωτικό συμφέρον. Εκείνον που ο λόγος του, η πορεία του, ή ακόμα και ο περίγυρός του αποτελούν εγγυήσεις προς τους πολίτες. Γιατί, άλλωστε, αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να επιβραβεύσουμε το καλό, το έντιμο και το ηθικό, και να καταδικάσουμε το κακό, το ανέντιμο και το ανήθικο, και να δώσουμε έτσι παράδειγμα και στους επόμενους πως ο λόγος τους απέναντι στους πολίτες πρέπει να είναι συνεπής.

Και επειδή, τελευταία, έχει γίνει πολύς λόγος για το πώς κατανέμονται οι ευθύνες μεταξύ αξιωματούχων και πολιτών, και κάποιοι λένε πως οι πρώτοι έχουν τον πρώτο λόγο και αυτοί πρέπει να θέτουν τους όρους για μια καλύτερη διοίκηση, ενώ η άλλη πλευρά λέει πως οι πολίτες είναι αυτοί που ψηφίζουν και εκλέγουν του αξιωματούχους, άρα αυτοί είναι που έχουν τις μεγαλύτερες ευθύνες, είναι ευκαιρία στις επόμενες εκλογές οι πολίτες να δείξουν την δύναμή τους, και με κριτικό βλέμμα να εκλέξουν, όχι αυτούς που λένε τα μεγαλύτερα λόγια, άλλα αυτούς που έχουν τον πιο «μετρημένο» λόγο.

Χρήστος Τζιουβάρας

19-1-2013

Πλαταμώνας, Δήμος Δίου - Ολύμπου